Przegląd Podatku Dochodowego nr 17 (377) z dnia 1.09.2014

Opodatkowanie dochodów z działalności prowadzonej w dwóch krajach

Mam zarejestrowaną firmę w Wielkiej Brytanii. Tam przebywałem do końca ubiegłego roku, a teraz mieszkam na stałe w Polsce. W Polsce również zarejestrowałem firmę i rozpocząłem działalność gospodarczą. Jak będzie wyglądała moja sytuacja przy rozliczeniach z podatku w Polsce?

Dochody/przychody uzyskane w Wielkiej Brytanii, co do zasady, będą również podlegały opodatkowaniu w Polsce zgodnie z obowiązującą zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego. Znajdzie przy tym zastosowanie metoda wyłączenia z progresją.

1. Obowiązek podatkowy i postanowienia konwencji międzynarodowej

Osoba fizyczna, która ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski, na mocy art. 3 ust. 1 updof, podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy). Przepis ten stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a updof).

Kwestię opodatkowania dochodów uzyskanych przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce i prowadzącą działalność w Wielkiej Brytanii reguluje konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych (Dz. U. z 2006 r. nr 250, poz. 1840). Z art. 7 ust. 1 konwencji wynika, że zyski przedsiębiorstwa umawiającego się państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie (tu: w Polsce), chyba że przedsiębiorstwo prowadzi w drugim umawiającym się państwie działalność poprzez położony tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo wykonuje działalność w ten sposób, to zyski przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w drugim państwie (tu: w Wielkiej Brytanii), jednak tylko w takiej mierze, w jakiej można je przypisać temu zakładowi.

Teksty umów o unikaniu podwójnego opodatkowania dostępne są w serwisie  www.przepisy.gofin.pl

Dla rozstrzygnięcia kwestii opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej prowadzonej za granicą przez osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Polsce, kluczowe znaczenie ma ustalenie, czy w świetle powołanej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania, działalność gospodarcza jest wykonywana poprzez zakład położony na terytorium Wielkiej Brytanii, czy też bez pomocy takiego zakładu.

W praktyce rozstrzygnięcie kwestii, czy podatnik prowadzi za granicą działalność gospodarczą za pomocą zakładu, zawsze wymaga indywidualnej oceny konkretnego stanu faktycznego na tle postanowień właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Zakładamy, że w omawianej sytuacji Czytelnik prowadzi działalność za granicą za pośrednictwem zakładu. Wobec tego prawo do opodatkowania zysków przedsiębiorcy ma zarówno Polska (jako państwo, w którym podatnik ma miejsce zamieszkania), jak i Wielka Brytania (jako państwo, w którym podatnik prowadzi działalność za pośrednictwem zakładu). W tej sytuacji unikanie podwójnego opodatkowania jest realizowane poprzez stosowanie metody opodatkowania określonej w art. 22 ust. 2 lit. a konwencji. Jest to tzw. metoda wyłączenia z progresją. 

2. Rozliczanie zagranicznego dochodu na gruncie ustawy o PIT

Na gruncie ustawy o PIT kwestię unikania podwójnego opodatkowania według metody określonej w powołanej konwencji regulacje art. 27 ust. 8 updof. W świetle tego przepisu, jeżeli podatnik ma miejsce zamieszkania w Polsce i oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej osiąga również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych - podatek określa się w następujący sposób:

1) do dochodów podlegających opodatkowaniu dodaje się dochody zwolnione od podatku i od sumy tych dochodów oblicza się podatek według skali podatkowej,

2) ustala się stopę procentową tego podatku do tak obliczonej sumy dochodów,

3) ustaloną zgodnie z pkt 2 stopę procentową stosuje się do dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Jeżeli dochody Czytelnika z działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce są opodatkowane według skali podatkowej, to dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej za granicą będą miały wpływ na wysokość stawki podatkowej, mającej zastosowanie do opodatkowania dochodu uzyskanego w naszym kraju. W takim przypadku dochody uzyskane za granicą Czytelnik powinien wykazać w zeznaniu podatkowym PIT-36, do którego powinien dołączyć załącznik PIT/ZG.

Jeżeli Czytelnik prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach określonych w art. 30c updof (tj. według stałej stawki 19%) oraz równocześnie osiąga dochody z działalności gospodarczej prowadzonej za granicą, to dochody uzyskane za granicą nie wpływają na stawkę podatku z tytułu działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce. Nie mają też wpływu na stopę podatku dochodowego stosowaną do innych dochodów uzyskiwanych w Polsce i opodatkowanych według skali podatkowej. Wówczas dochodu uzyskanego za granicą, do którego zgodnie z międzynarodową umową ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, nie wykazuje się w zeznaniu PIT-36L. Do zeznania nie trzeba dołączać załącznika PIT/ZG.

Podobnie w przypadku przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym, przychody uzyskane za granicą pozostaną bez wpływu na wysokość podatku należnego w Polsce. Należy bowiem zauważyć, że przychód osiągnięty za granicą korzysta ze zwolnienia od podatku w Polsce i nie ma wpływu na wysokość stawki zryczałtowanego podatku dochodowego, którą opodatkowane są przychody z działalności gospodarczej prowadzonej w Polsce. Przy tej metodzie, zagranicznego przychodu nie uwzględnia się do ustalenia zryczałtowanego podatku od przychodów ewidencjonowanych i nie wykazuje się w zeznaniu podatkowym PIT-28.