Dochody z pracy sezonowej wykonywanej za granicą

Podatnik, który w trakcie roku czasowo przebywa za granicą i uzyska dochód z pracy najemnej, powinien pamiętać, że po powrocie do Polski musi wpłacić zaliczkę na podatek. Jednak obowiązek ten uzależniony jest od kilku czynników.

1. Ustalanie zaliczki od zagranicznych dochodów

Podatnicy mający miejsce zamieszkania w Polsce, czasowo przebywający za granicą, którzy osiągają dochody ze źródeł przychodów położonych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, są obowiązani w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wrócili do kraju, wpłacić zaliczkę na podatek dochodowy. Jeżeli termin płatności przypada po zakończeniu roku podatkowego, należny podatek trzeba zapłacić w terminie złożenia zeznania. Taki obowiązek wynika z art. 44 ust. 7 updof.

Kryterium rozstrzygającym o obowiązku podatkowym jest miejsce zamieszkania. Jeżeli wyjazd za granicę jest krótkotrwały (w kraju pozostaje rodzina i majątek), to podatnik nie zmienił miejsca zamieszkania i przyjmuje się, że jest ono w Polsce. Tak wynika z art. 3 ust. 1a updof. Przepis ten stanowi, że za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski uważa się osobę fizyczną, która:

posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Do obliczenia zaliczki stosuje się odpowiednio art. 44 ust. 3a oraz 3c updof. Zaliczka wynosi 18% dochodu. Za dochód ten uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody po pomniejszeniu o:

koszty uzyskania przychodów określone w art. 22 ust. 2 lub 9 updof oraz
zapłacone w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a updof.

Obliczoną zaliczkę na podatek zmniejsza się o zapłaconą składkę na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b updof.

Odliczeniu podlegają nie tylko składki wpłacane do polskiego systemu ubezpieczeń. Na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 2a oraz art. 27b ust. 1 pkt 2 updof, podatnicy mogą odliczyć:

od dochodu - składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne,
od podatku - składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne

zapłacone zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia obowiązującymi w innym niż Polska państwie należącym do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii.

Odliczeniu podlegają tylko te składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, których podstawą wymiaru jest dochód (przychód) podlegający opodatkowaniu, i które za granicą nie zostały odliczone od dochodu (przychodu) lub podatku. Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek dochodowy, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki.

Odliczenie zagranicznych składek społecznych i zdrowotnych jest możliwe, jeżeli istnieje podstawa prawna (wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska) do uzyskania przez polski organ podatkowy informacji od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Podatnikowi, który zarabiał za granicą, przysługuje zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 20 updof. Na podstawie tego przepisu, wolna od podatku jest część przychodów w kwocie odpowiadającej 30% diety przysługującej pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju - za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku służbowym, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczym stosunku pracy.

Wysokość diety uzależniona jest od kraju, w którym podatnik pracował. Kwoty diet określone są w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz. U. poz. 167).

2. Nie zawsze po powrocie do Polski wpłaca się zaliczkę na podatek

Przy obliczaniu zaliczki na podatek mają zastosowanie postanowienia odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (art. 44 ust. 3e updof). Umowy przewidują dwie metody unikania podwójnego opodatkowania: wyłączenia z progresją oraz proporcjonalnego odliczenia.

Korzystniejsza jest metoda wyłączenia z progresją. Metodę tę przewidują aktualnie obowiązujące umowy zawarte m.in. z Francją, Grecją, Niemcami, Portugalią, Szwecją, Wielką Brytanią i Irlandią Północną oraz Włochami. Według tej metody, dochody uzyskane za granicą są zwolnione od podatku w Polsce, jednak mają wpływ na podatek od dochodów podlegających opodatkowaniu w kraju. Zagraniczne dochody uwzględnia się do ustalenia stopy procentowej, według której będzie obliczony podatek należny od dochodu uzyskanego w Polsce. Jeśli do zagranicznych dochodów osoby powracającej do Polski ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, to osoba ta nie ma obowiązku wpłaty zaliczki na podatek. Dochody te musi uwzględnić w zeznaniu rocznym do ustalenia stopy procentowej służącej opodatkowaniu dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce.

Drugą metodą rozliczenia podatku stosowaną w przypadku pracy za granicą jest metoda proporcjonalnego odliczenia. Polega ona na tym, że od podatku obliczonego wg skali podatkowej od łącznych dochodów podatnika, a więc osiągniętych zarówno w kraju, jak i za granicą, odlicza się podatek, który ta osoba zapłaciła za granicą. Jednak odliczenie to nie może przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą. Przy tej metodzie podatnik zobowiązany do obliczenia zaliczki na podatek ma prawo pomniejszyć należną jej wysokość o odpowiednią część lub całość podatku zapłaconego za granicą. Metoda proporcjonalnego odliczenia ma zastosowanie do dochodów uzyskanych w 2014 r. m.in. z pracy w:

Belgii, Holandii i USA, z którymi to krajami Polska ma zawarte umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a także
kraju, z którym Polska nie ma obowiązującej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.