PIT-11 dla pracownika przebywającego za granicą

Pracownik zatrudniony w firmie mającej siedzibę w Polsce przez trzy miesiące tego roku wykonywał pracę w Polsce. Od kwietnia do końca roku, w ramach oddelegowania, pracuje w Niemczech. Pozostał jednak polskim rezydentem podatkowym. Czy wystawiając mu PIT-11 za ten rok, należy w nim wykazać dochód z pracy w Niemczech?

Pracodawca, który oddelegował pracownika do pracy na terytorium Niemiec, dochód tego pracownika uzyskany z pracy w Niemczech powinien wykazać w części E informacji PIT-11, po uprzednim uwzględnieniu kwoty zwolnionej od podatku oraz kosztów uzyskania przychodów.

Pracownicy oddelegowani przez polskiego pracodawcę do pracy za granicą, którzy mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski (pozostają polskimi rezydentami podatkowymi), podlegają w naszym kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (art. 3 ust. 1 updof).

Zasadę tę stosuje się jednak z uwzględnieniem właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Polska. W sytuacji przedstawionej w pytaniu mają zastosowanie postanowienia umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku (Dz. U. z 2005 r. nr 12, poz. 90).

Opodatkowanie w Niemczech

W umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a Niemcami przyjęta jest taka ogólna zasada, że wynagrodzenie za pracę podlega opodatkowaniu w kraju, w którym jest ona wykonywana (art. 15 ust. 1 umowy). Jeżeli jednak polski rezydent wykonuje pracę w Niemczech, a pensję płaci mu podmiot mający siedzibę w Polsce, znaczenie będzie miał czas wykonywania pracy w RFN.

Na zasadzie wyjątku wynagrodzenie pracownika oddelegowanego do pracy w Niemczech może być opodatkowane tylko w Polsce, jeśli spełnione są wszystkie warunki z art. 15 ust. 2 umowy, czyli:

1) pracownik przebywa w Niemczech przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas 12-miesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym,

2) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, niemającego miejsca zamieszkania ani siedziby w Niemczech,

3) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w Niemczech.

W omawianym przypadku nie jest spełniony pierwszy z wymienionych warunków, ponieważ pracownik będzie pracował w Niemczech dłużej niż 183 dni. Oznacza to, że znajdzie tu zastosowanie ogólna zasada określona w art. 15 ust. 1 umowy, a zatem wynagrodzenie polskiego pracownika podlega opodatkowaniu w Niemczech (zgodnie z obowiązującymi tam przepisami), począwszy od pierwszego dnia wykonywania pracy za granicą. W tej sytuacji, na podstawie art. 32 ust. 6 updof, polski pracodawca jest zwolniony z obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń i innych dochodów ze stosunku pracy, wypłacanych na rzecz tego pracownika.

Dochody wolne od podatku

U osób uzyskujących przychody m.in. ze stosunku pracy za granicą wolna od podatku jest część przychodów za każdy dzień pobytu za granicą, w którym osoby te pozostawały w stosunku pracy, w kwocie odpowiadającej 30% diety określonej w przepisach dotyczących należności przysługujących pracownikom tzw. sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Tak wynika z art. 21 ust. 1 pkt 20 updof. Przy obliczaniu dochodu pracownika płatnik powinien uwzględnić ten przepis. Należy przy tym mieć na uwadze, że zwolnienie przysługuje za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku pracy.

W myśl art. 21 ust. 15 updof, powołane wcześniej zwolnienie od podatku nie ma zastosowania m.in. do wynagrodzenia pracownika odbywającego podróż służbową poza granicami Polski (w tym przypadku stosuje się zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a updof).

Metoda unikania podwójnego opodatkowania

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta z Niemcami przewiduje metodę wyłączenia z progresją. Oznacza to, że dochód uzyskany w Niemczech przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce jest wyłączony od opodatkowania w Polsce, ma jednak wpływ na ustalenie podatku należnego od dochodu osiągniętego w Polsce.

W opisanym stanie faktycznym pracownik oprócz zagranicznych dochodów osiągnął też dochody ze źródeł położonych w Polsce, więc dochody zagraniczne będzie musiał wykazać w zeznaniu rocznym.

Zagraniczne dochody w PIT-11

Polski pracodawca, stosownie do postanowień art. 39 ust. 1 updof, jest obowiązany wykazać w informacji PIT-11 m.in. dochody pracownika zwolnione w Polsce od podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Z wyjaśnienia zamieszonego na formularzu informacji PIT-11₍₁₉₎ wynika, że w jej części E w kwocie przychodów nie uwzględnia się przychodów wolnych od podatku na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przychodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. W tej części informacji należy jednak wykazać dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

W opisanym stanie faktycznym w informacji PIT-11₍₁₉₎ pracodawca powinien wykazać w:

poz. 35 - przychód z pracy wykonywanej przez trzy miesiące w Polsce,
poz. 36 - koszty uzyskania przychodów z pracy wykonywanej w Polsce (za trzy miesiące),
poz. 37 - dochód z pracy wykonywanej w Polsce (kwota z poz. 35 - kwota z poz. 36),
poz. 38 - dochód pracownika za czas oddelegowania do pracy za granicą, tj. przychód za okres oddelegowania pomniejszony o 30% diety, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 20 updof oraz koszty uzyskania przychodów ustalone zgodnie z art. 22 ust. 2 updof,
poz. 39 - zaliczki pobrane przez płatnika i wpłacone do polskiego urzędu skarbowego (za trzy miesiące).