Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 36 (935) z dnia 20.12.2016

Usługi pośrednictwa handlowego świadczone przez kontrahenta zagranicznego a podatek u źródła

Spółka z o.o. podpisała z zagraniczną spółką umowę na świadczenie usług pośrednictwa handlowego (zagraniczna spółka nie ma zakładu w Polsce). Usługa ta została wykonana w listopadzie br. i w listopadzie br. spółka wypłaciła kontrahentowi wynagrodzenie za ww. usługę. Czy dokonując wypłaty tego wynagrodzenia, spółka powinna była pobrać podatek u źródła?

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o PDOP, przychody osób zagranicznych z tytułu należności wypłacanych im przez polski podmiot z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze, podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 20% przychodów. Regulacje te stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska.

Do poboru ww. podatku są zobowiązane polskie podmioty wypłacające ww. należności na rzecz podmiotów zagranicznych.

Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji (zob. art. 26 ust. 1 ustawy o PDOP).

W katalogu należności, których wypłata wiąże się z koniecznością pobrania podatku u źródła, nie zostały literalnie wymienione usługi pośrednictwa handlowego. Organy podatkowe zgodnie uważają, że wypłacając kontrahentom zagranicznym takie należności, polski podmiot nie jest zobowiązany do poboru podatku u źródła. Jako przykład może posłużyć interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 25 września 2016 r., nr IBPB-1-2/4510-500/15/MM. W interpretacji tej organ podatkowy wskazał, że wprawdzie w katalogu usług, od których co do zasady pobiera się podatek u źródła zawarto sformułowanie "oraz świadczeń o podobnym charakterze", jednak w ramach tego katalogu za świadczenia o podobnym charakterze należy uznać świadczenia równorzędne pod względem prawnym do wymienionych w ustawie. Według organu podatkowego, usług pośrednictwa nie można zaliczyć do świadczeń o charakterze podobnym do świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń.

UWAGA! Organ podatkowy powołał się na definicję słownikową pojęcia "pośrednictwo", zgodnie z którą pod pojęciem tym należy rozumieć:

• działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron,
   
• kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy.

W związku z powyższym organ podatkowy stwierdził:

"(...) Usługi pośrednictwa nie zostały wymienione w treści art. 21 ust. 1 pkt 2a updop, jak również nie mają podobnego charakteru do świadczeń tam wymienionych, a tym samym nie podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w tym przepisie. Zatem Spółka dokonując przedmiotowych wypłat wynagrodzenia (prowizji) na rzecz podmiotów zagranicznych, nie jest zobowiązana jako płatnik (na podstawie art. 26 ust. 1 updop w związku z art. 21 ust. 1 pkt 2a updop) do poboru i odprowadzenia zryczałtowanego podatku dochodowego. (...)"

Podobnie uznał ww. organ w interpretacjach indywidualnych: z 26 sierpnia 2016 r., nr IBPB-1-1/4510-215/16-1/ESZ oraz z 26 lipca 2016 r., nr IBPB-1-3/4510-510/16/SK.

Analogiczny pogląd wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 15 listopada 2016 r., nr 1462-IPPB5.4510.866.16.1.MK (odnosząc się do wynagrodzenia za usługę pośrednictwa finansowego), czy w interpretacji indywidualnej z 12 września 2016 r., nr IPPB5/4510-655/16-2/MK.

Uwzględniając powyższe, w sytuacji, o której mowa w pytaniu, polska spółka z o.o., która wypłaciła kontrahentowi zagranicznemu (w listopadzie br.) należność z tytułu świadczonej przez niego usługi pośrednictwa handlowego, nie była zobowiązana do poboru z tego tytułu podatku u źródła.

Należy dodać, że to podatnik powinien ustalić, czy nabyta usługa jest usługą pośrednictwa, czy inną usługą - w oparciu o ustalenia zawarte w umowie.

Czy z tytułu usługi pośrednictwa handlowego w sprzedaży wyprodukowanych wyrobów, polska spółka z o.o. (podatnik VAT) powinna wykazać import usług?

O tym, czy w danej sytuacji będzie miał miejsce import usług, decyduje m.in. to, gdzie znajduje się miejsce świadczenia tej usługi w świetle przepisów ustawy o VAT.

Na podstawie art. 28b ust. 1-3 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług na rzecz polskiego podatnika jest:

• miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej lub
   
• stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy - gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, lub
   
• miejsce, w którym usługobiorca posiada stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu - jeżeli usługobiorca nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Powyższe regulacje mają zastosowanie również do usług pośrednictwa handlowego.

Zatem w przypadku usługi pośrednictwa handlowego, świadczonej przez kontrahenta zagranicznego na rzecz polskiej spółki z o.o. (podatnika VAT), miejscem świadczenia tej usługi jest Polska. W takim przypadku to polska spółka z o.o. jest zasadniczo zobowiązana do wykazania VAT należnego, w ramach importu usług.

Opodatkowując usługi pośrednictwa handlowego, polski podatnik stosuje tę samą stawkę, jaka obowiązuje dla tej usługi w kraju. Wspomnijmy, że niektóre usługi pośrednictwa są zwolnione od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT. Dotyczy to np. usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, itd.

W sytuacji, gdy przedmiotowa usługa służy wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas kwota VAT należnego stanowi jednocześnie podlegającą odliczeniu kwotę VAT naliczonego.