Moment potrącenia kosztu z tytułu odszkodowania za utratę wartości przedmiotu leasingu

Spółka z o.o. posiada w leasingu operacyjnym samochody osobowe. Przy zwrocie samochodów obciążana jest odszkodowaniem za utratę wartości przedmiotu leasingu. Czy koszt ten należy rozpoznać w momencie zaksięgowania, czy w chwili zapłaty?

W tym przypadku datę powstania kosztu podatkowego określa dzień ujęcia (zaksięgowania) kosztu w księgach rachunkowych.

W związku z tym, że wydatek, o którym mowa w pytaniu nie ma bezpośredniego wpływu na wysokość przychodu spółki, to po spełnieniu przesłanek określonych w art. 15 ust. 1 updop, będzie podlegał zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 4d updop. Zgodnie z tym przepisem, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów - stosownie do art. 15 ust. 4e updop - uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Zatem ujęcie (zaksięgowanie) kosztu w księgach rachunkowych określa datę powstania kosztu podatkowego.

Moment zapłaty ma znaczenie dla ewentualnej korekty kosztów z tytułu tzw. zatorów płatniczych.

Przypomnijmy, że stosownie do art. 15b updop, na podatnikach, którzy zaliczyli do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikające z faktury, rachunku, umowy albo innego dokumentu stanowiącego dowód księgowy - ciąży obowiązek zmniejszenia kosztów podatkowych, jeżeli nie uregulowali tego zobowiązania:

w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności - jeżeli nie przekracza on 60 dni, bądź
przed upływem 90 dni od daty zaliczenia go do kosztów podatkowych, gdy termin płatności oznaczony na fakturze bądź rachunku (albo w innym dokumencie) jest dłuższy niż 60 dni.

Zmniejszenia kosztów należy dokonać w tym miesiącu, w którym upływa odpowiednio termin 30 dni od daty upływu terminu płatności albo 90 dni od daty zaliczenia kwoty zobowiązania do kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli po dokonaniu zmniejszenia kosztów zobowiązanie zostanie uregulowane, to podatnik może je ponownie zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (w miesiącu, w którym ureguluje zobowiązanie).

Natomiast jeżeli w miesiącu, w którym wystąpi obowiązek zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów, podatnik nie poniósł tych kosztów lub poniesione koszty były niższe od kwoty zmniejszenia - to wówczas ma on obowiązek zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów.