Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 18 (845) z dnia 20.06.2014

Niepodlegający odliczeniu VAT naliczony od raty leasingowej a koszty uzyskania przychodów

Spółka użytkująca samochód osobowy na podstawie umowy leasingu operacyjnego odlicza 50% VAT naliczonego z faktur dokumentujących raty leasingowe. Czy pozostała, nieodliczona część tego podatku może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli samochód ten wykorzystywany jest również do celów prywatnych?

Przypomnijmy, że od 1 kwietnia br. podatnicy, którzy wykorzystują samochody osobowe zarówno do celów służbowych, jak i prywatnych, mogą odliczyć tylko 50% VAT od wydatków związanych z tymi pojazdami. Zasada ta ma zastosowanie również w przypadku samochodów używanych na podstawie umowy leasingu, w tym m.in. do rat leasingowych (zob. art. 86a ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT). Pomijamy tu kwestie związane z prawami nabytymi w odniesieniu do leasingowanych samochodów, gdyż generalnie nie dotyczą one samochodów osobowych.

Odnosząc się natomiast do kwestii związanych z możliwością zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów niepodlegającej odliczeniu kwoty VAT naliczonego (w wysokości 50%), zastosowanie znajdą regulacje zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) ustawy o PDOP i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a) ustawy o PDOF. W myśl tych przepisów, kosztem podatkowym może być podatek naliczony w części, w której zgodnie z przepisami o VAT podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia tego podatku (o ile podatek ten nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej).

Skoro, jak wcześniej wspomnieliśmy, 50% podatku naliczonego od rat leasingowych nie podlega odliczeniu (zgodnie z przepisami ustawy o VAT), to zasadniczo nie ma przeszkód, aby podatek ten został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Zwróćmy jednak uwagę, że generalnie kosztem podatkowym mogą być takie koszty, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Mogą zatem powstać wątpliwości, czy wydatki na raty leasingowe wykazują związek z przychodami, o którym mowa powyżej w sytuacji, gdy leasingowany samochód używany jest również do celów prywatnych (np. pracowników, członków organów spółki). Czy w związku z tym raty leasingowe oraz niepodlegający odliczeniu VAT naliczony od tych rat mogą zostać w całości uznane za koszty podatkowe?

Pomocna w rozstrzygnięciu ww. problemu może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 14 stycznia 2014 r., nr ILPB3/423-487/13-2/JG. Dotyczyła ona możliwości ujęcia w kosztach podatkowych składek na ubezpieczenie leasingowanego samochodu w sytuacji, gdy pojazd ten był wykorzystywany przez pracowników spółki zarówno do celów firmowych, jak i prywatnych. W interpretacji tej organ podatkowy uznał:

"(…) w przypadku wydatków z tytułu ubezpieczenia samochodu osobowego, bez znaczenia pozostaje fakt, iż leasingowany samochód używany jest przez pracownika Spółki do celów służbowych i celów prywatnych. Ubezpieczenie samochodu stanowi bowiem w całości koszt uzyskania przychodów Spółki, gdyż jest płacone bez względu na to, czy samochód jest wykorzystywany przez pracownika dla celów służbowych, czy prywatnych (podobnie jak koszty raty leasingowej). (...)"

Przenosząc powyższą argumentację do sytuacji, o której mowa w pytaniu należałoby stwierdzić, że obowiązek ponoszenia kosztów rat leasingowych spoczywa na podatniku niezależnie od tego, czy leasingowany samochód wykorzystywany jest wyłącznie do celów służbowych, czy również do celów prywatnych np. pracowników. W świetle powyższego zasadne byłoby twierdzenie, że zarówno raty leasingowe, jak i niepodlegający odliczeniu VAT naliczony mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów. Podobnie uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 23 maja 2012 r., nr ILPB3/423-71/12-4/MM, odnosząc się do ujmowania w kosztach podatkowych rat leasingowych, dotyczących samochodu wykorzystywanego przez pracowników do celów służbowych, jak i prywatnych:

"(…) w sytuacji, gdy samochód służbowy (…) jest wykorzystywany zarówno w związku z działalnością gospodarczą Spółki, tj. dla celów służbowych, jak i dla celów prywatnych Jej pracowników, koszty związane z uiszczaniem rat leasingowych są kosztem uzyskania przychodów Spółki. (…)"

Jak widać, ww. organ podatkowy nie każe ustalać, jaka część raty leasingowej przypada proporcjonalnie na używanie samochodu do celów prywatnych i nie nakazuje wyłączać tej części raty z kosztów uzyskania przychodów. Nie wiadomo jednak, czy także inne organy podatkowe zajmą podobne stanowisko, analizując omawiany problem.