Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 31 (930) z dnia 1.11.2016

Leasing operacyjny - wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Ministerstwo Finansów na swojej stronie internetowej (www.sip.mf.gov.pl nr dokumentu 111431/K) zamieściło obszerne wyjaśnienia dotyczące m.in. warunków uznawania umowy za leasing operacyjny, ustalania przychodów i kosztów u leasingodawcy/leasingobiorcy, skutków zakończenia umowy leasingu (cesji, skrócenia, zerwania, utraty przedmiotu leasingu). Poniżej opisujemy najważniejsze kwestie wyjaśnione przez Ministerstwo Finansów dotyczące leasingobiorcy, budzące niejednokrotnie wątpliwości.

Wydatki u korzystającego zaliczane do kosztów uzyskania przychodów

Z tytułu umowy leasingu operacyjnego do kosztów uzyskania przychodów korzystający może zaliczyć:

• czynsz inicjalny (wstępną opłatę leasingową), który powinien być zaliczany do kosztów podatkowych jednorazowo w momencie poniesienia, a nie proporcjonalnie do czasu trwania umowy leasingu bez względu na to, czy prowadzona jest PKPiR, czy księgi handlowe (tu: Ministerstwo Finansów stwierdziło, że takie stanowisko jest zgodne z orzecznictwem NSA; przypominamy, że jeszcze do niedawna ta kwestia nie była jednolicie wyjaśniana przez organy podatkowe),
   
• inne opłaty warunkujące zawarcie umowy, stanowiące koszty uzyskania przychodu w momencie poniesienia,
   
• opłaty leasingowe (raty leasingowe), z wyjątkiem kaucji zwrotnej, określonej w umowie leasingu, wpłaconej finansującemu (uwaga! Ministerstwo Finansów zaznaczyło, że w sytuacji wykorzystywania samochodu, zarówno na potrzeby działalności gospodarczej, jak i na cele prywatne, podatnik ma prawo zaliczać do kosztów całość opłat leasingowych),
   
• wydatki związane z bieżącą eksploatacją przedmiotu leasingu, takie jak np. zakup paliwa, mycie, parkowanie, zakup oleju, remont (oczywiście bez obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu),
   
• składki na ubezpieczenia komunikacyjne - jeżeli z umowy leasingu wynika obowiązek ich opłacania przez korzystającego (uwaga! w przypadku samochodu osobowego stosuje się "ograniczenie 20.000 euro", które dotyczy wyłącznie dobrowolnego ubezpieczenia AC, do tej pory ta kwestia była różnie interpretowana); MF wyjaśniło też, że w przypadku, gdy ubezpieczenie wliczone zostanie w raty leasingowe, wówczas koszt ubezpieczenia stanowi w całości koszt uzyskania przychodów,
   
• wydatki na opłacenie ewentualnych podatków, których obowiązek podatkowy ciąży na finansującym z tytułu własności lub posiadania przedmiotu leasingu, jeżeli z umowy leasingu wynika, że korzystający będzie ponosił ich ciężar.

Pisaliśmy o tym w Biuletynie Informacyjnym nr 28 z 1.10.2016 r. na str. 30-32

Wydatki związane z używaniem zastępczego samochodu

Jeśli w związku z awarią, wadą itp. korzystający otrzyma od leasingodawcy samochód zastępczy, wówczas samochód ten traktuje się również jako wykorzystywany w ramach umowy leasingu. To oznacza, że koszty związane z jego używaniem na analogicznych zasadach są kosztem uzyskania przychodów.

Cesja umowy leasingu

W przypadku cesji umowy leasingu MF przypomniało dwie ważne kwestie, a mianowicie:

• jeśli umowa leasingu nie ulega zmianie, czyli gdy dochodzi jedynie do zastąpienia jednej strony umowy przez inny podmiot, a pozostałe postanowienia są bez zmian (np. długość trwania umowy czy wartość opłat leasingowych), wówczas uważa się, że nie dochodzi do przerwania biegu samej umowy leasingu, a jedynie do zastąpienia jednej strony tej umowy przez inny podmiot;
   
• jeśli oprócz zmiany strony umowy nastąpiły jeszcze inne zmiany, wówczas umowa taka powinna być oceniana - dla celów podatkowych - jako nowa umowa, którą w sytuacji, gdy nie spełnia warunków podatkowej umowy leasingu, traktuje się jak umowę najmu lub dzierżawy (a to powoduje np. obowiązek prowadzenia tzw. "kilometrówki" przez nowego korzystającego).

Zerwanie umowy leasingu

W przypadku wcześniejszego zerwania umowy leasingu, wydatki zaliczone dotychczas do kosztów podatkowych pozostają bez zmian (czyli nie ma obowiązku korygowania kosztów). Natomiast zapłacone kwoty związane z zerwaniem umowy leasingu można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem spełnienia definicji kosztu zawartej w ustawie o PDOF. Także jednorazowo do kosztów podatkowych można zaliczyć czynsz inicjalny w sytuacji, gdy był rozliczany "w czasie" (u prowadzących księgi handlowe).

Z kolei w przypadku zwrotu zaliczonych do kosztów podatkowych składek ubezpieczeniowych, korzystający powinien zaliczyć je do przychodów.

Utrata przedmiotu leasingu (wypadek, kradzież)

Odnośnie opłaty związanej z utratą przedmiotu leasingu na skutek zdarzenia losowego MF potwierdziło, że jeżeli z zawartej z finansującym umowy wynika, że korzystający zobowiązany jest do zapłaty kwoty "rozliczeniowej", to kwotę tę u korzystającego należy uznać za koszt związany z wcześniej zawartą umową leasingu i zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie korzystający powinien zaliczyć do przychodów kwotę otrzymanego odszkodowania, jako dotyczącego składnika majątku związanego z prowadzoną działalnością.