Opodatkowanie niewielkich kwot należności wynikających z umowy zlecenia lub o dzieło - jak było w 2010 r. i jak jest w 2011 r.

Do końca 2010 r. 18% zryczałtowany podatek dochodowy pobierany był od przychodów z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9 updof, jeżeli suma należności określonych w umowie lub umowach zawartych z osobą niebędącą pracownikiem płatnika z tego samego tytułu nie przekraczała miesięcznie od tego samego płatnika kwoty 200 zł (art. 30 ust. 1 pkt 5a updof, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 r.).

Od 1 stycznia 2011 r. w wyniku nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepis ten uległ modyfikacji. Zmiana ta wynika z art. 1 pkt 22 lit. b) ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. nr 226, poz. 1478).

W nowym brzmieniu art. 30 ust. 1 pkt 5a updof stanowi, że 18% zryczałtowany podatek dochodowy pobiera się od przychodów z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 lub 5-9 updof, jeżeli kwota należności określonej w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł.

Dotychczas ustawodawca w art. 30 ust. 1 pkt 5a updof odwoływał się do miesięcznej sumy należności określonej w umowie (umowach). Powodowało to pewne trudności w rozliczaniu takich umów przez płatników.

Przykład

W dniu 6 grudnia 2010 r. płatnik zawarł z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej i niebędącą jego pracownikiem umowę zlecenia na kwotę 100 zł. W tym też dniu wynagrodzenie zostało wypłacone zleceniobiorcy, a płatnik pobrał 18% zryczałtowany podatek w wysokości 18 zł (100 zł x 18%).

Następnie 8 grudnia 2010 r. z tą samą osobą płatnik zawarł kolejną umowę zlecenia na kwotę 120 zł. W tym samym dniu należność z tytułu tej umowy została wypłacona. Przy wypłacie należności wynikającej z drugiej umowy płatnik obliczył zaliczkę na podatek od sumy wypłat, czyli od kwoty 220 zł, a następnie pobrał ją w wysokości różnicy między należną zaliczką a podatkiem pobranym w formie ryczałtu.

Jak widać, zawarcie z osobą niebędącą pracownikiem płatnika kilku umów z tego samego tytułu, gdy należności z poszczególnych umów nie przekraczały miesięcznie 200 zł, ale ich suma ten limit przekraczała, powodowało pewne komplikacje przy obliczaniu obciążeń podatkowych.

Wprowadzone od 2011 r. w art. 30 ust. 1 pkt 5a updof zmiany mają za zadanie ułatwić płatnikom dokonywanie rozliczeń w przypadku m.in. umów zleceń i o dzieło zawieranych na niewielkie kwoty.

Od 1 stycznia 2011 r. podatkiem ryczałtowym opodatkowany jest przychód z umowy zlecenia (o dzieło) zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika, o ile określona w umowie kwota należności nie będzie przekraczać 200 zł. Nie ma znaczenia łączna wartość umów zawartych z jednym płatnikiem.

Zwróć uwagę!

W 2011 r. opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem dochodowym ma zastosowanie, gdy zleceniobiorca (wykonawca dzieła) nie jest pracownikiem płatnika oraz kwota należności wynikająca z danej umowy nie przekracza 200 zł.

Przykład

W dniu 3 stycznia 2011 r. płatnik zawarł z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej i niebędącą jego pracownikiem umowę zlecenia na kwotę 150 zł. W tym też dniu wynagrodzenie zostało wypłacone zleceniobiorcy, a płatnik pobrał 18% zryczałtowany podatek w wysokości 27 zł (150 zł x 18%).

Następnie 5 stycznia 2011 r. z tą samą osobą płatnik zawarł kolejną umowę zlecenia na kwotę 150 zł. W tym samym dniu należność z tytułu tej umowy została wypłacona i płatnik pobrał 18% zryczałtowany podatek w wysokości 27 zł (150 zł x 18%).

Mimo że kwota miesięcznych należności z tytułu zawartych z tą samą osobą umów zlecenia przekroczyła 200 zł, to płatnik prawidłowo pobrał zryczałtowany podatek dochodowy, bowiem należności z poszczególnych umów były niższe od 200 zł.

Zwróć uwagę!

Zryczałtowany 18% podatek pobiera się od przychodu bez pomniejszania go o koszty uzyskania. Podstawa opodatkowania nie może być pomniejszona o potrącone przez płatnika składki na ubezpieczenia społeczne, a zryczałtowany podatek o składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Tak jak do tej pory przychodów z tytułu umów opodatkowanych ryczałtem nie należy wykazywać w zeznaniu rocznym.

Nadal także warunkiem zastosowania zryczałtowanego podatku jest określenie w umowie należności w formie konkretnej kwoty wynagrodzenia, jaką otrzymać ma podatnik. Jeżeli w umowie nie określono kwoty należności, a jedynie sposób jej wyliczenia, np. jako iloczyn stawki (godzinowej, dziennej) i czasu pracy lub jako iloczyn stawki za czynność i liczbę tych czynności, zryczałtowany sposób opodatkowania nie jest możliwy. Wówczas bez względu na wysokość należności wynikających z tego rodzaju umów płatnik powinien pobrać zaliczkę na podatek według zasad określonych w art. 41 updof.

Nie zmieniły się także obowiązki płatnika w zakresie płatności zryczałtowanego podatku oraz składania deklaracji do urzędu skarbowego. Płatnik ma obowiązek w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrał podatek, pobrane kwoty zryczałtowanego podatku wpłacić na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby (art. 42 ust. 1 updof). Do tego samego urzędu skarbowego w terminie do końca stycznia następnego roku płatnik powinien złożyć deklarację PIT-8AR (art. 42 ust. 1a updof).