Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 28 (855) z dnia 1.10.2014

Ujęcie bonu w przychodach podatkowych

W praktyce zazwyczaj prezentowany jest pogląd, że gdy w ramach sprzedaży premiowej przedsiębiorca (podatnik CIT lub PIT) otrzyma od sprzedawcy bony, uprawniające do dokonywania kolejnych zakupów po niższych cenach, to uzyskuje przychód podatkowy.

Tak przykładowo uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 17 lipca 2013 r., nr ILPB4/423-121/13-3/ŁM. W rozpatrywanej sprawie spółka, w celu osiągnięcia przewagi nad innymi firmami w branży oraz dla intensyfikacji sprzedaży, przeprowadziła akcję promocyjną, skierowaną m.in. do spółek oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Każdy z ww. klientów, który w czasie trwania promocji zrealizował w 100% swój plan indywidualny, otrzymywał nagrodę w postaci bonów, w wartości określonej w regulaminie promocji. Spółka zapytała organ podatkowy, czy otrzymane przez klientów bony stanowią dla nich przychód. Jej zdaniem tak, przy czym jest to przychód z nieodpłatnych świadczeń, kwalifikowany do przychodów z działalności gospodarczej (zatem spółka nie występuje tu w charakterze płatnika). Organ podatkowy przyznał spółce rację, stwierdzając:

"(…) nagrody w postaci bonów w Promocji skierowanej m.in. do Klientów Spółki będących Spółkami z o.o. są ściśle powiązane z prowadzoną przez Nich działalnością gospodarczą. Po stronie ww. Klientów następuje przysporzenie majątkowe w postaci wzrostu ich aktywów, uzyskane dzięki prowadzonej działalności gospodarczej. Wartość tych nagród należy traktować jako przychód z działalności gospodarczej tych spółek, który należy doliczyć do pozostałych przychodów i łączną kwotę opodatkować podatkiem dochodowym od osób prawnych.

(…) Przychód ten winien być opodatkowany samodzielnie przez odbiorców przedmiotowych nagród. (…)"

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu również w innej interpretacji indywidualnej (tj. z 15 lutego 2013 r., nr ILPB1/415-1066/12-5/AMN) uznał, że otrzymanie bonu towarowego wiąże się z uzyskaniem przychodu. Sprawa dotyczyła spółki, która pełniła funkcję uczestnika w programie lojalnościowym. Za dokonane w jej sklepach zakupy (w ramach sprzedaży premiowej) klienci mieli "nabijane" punkty, które mogli zamienić na nagrody m.in. w postaci bonów towarowych. Bony te byłyby wykorzystywane przez klientów do "zapłaty" za nabywane przez nich towary handlowe wyłącznie w tych sklepach, które te bony wydawały. Miało to wyglądać np. w ten sposób, że klient dokonujący zakupów towarów handlowych w cenie sprzedaży 100 zł brutto (z VAT), z wykorzystaniem bonu o wartości nominalnej 20 zł, ostatecznie zapłaci za dokonane zakupy kwotę 80 zł. Spółka zapytała organ podatkowy m.in. o to, czy po stronie klienta powstanie przychód w przypadku:

• "nabicia" punktów na karcie klienta,
   
• zamiany (wykorzystania) punktów na bon towarowy,
   
• wykorzystania bonu do zapłaty części ceny towaru.

Organ podatkowy uznał, że ww. "nabicie" punktów nie powoduje powstania przychodu u klienta, gdyż w tym momencie nie uzyskuje on żadnego przysporzenia majątkowego. Przychód powstanie natomiast w momencie otrzymania przez klienta bonu towarowego o określonej wartości nominalnej w zamian za wymianę (przeliczenie) zgromadzonych na karcie punktów. Klient uzyskuje wówczas przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy. W konsekwencji przychód nie może już powstać w chwili realizacji bonu, tj. wykorzystania go do uregulowania części ceny kupowanego towaru.

Inne stanowisko w kwestii skutków otrzymania bonu zajął natomiast Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 11 lutego 2011 r., nr IPPB2/415-997/10-2/MG. Interpretacja ta dotyczyła spółki, która w ramach akcji promocyjno-marketingowych zamierzała przekazywać klientom bony uprawniające do otrzymania rabatu kwotowego przy kolejnych zakupach, w sklepach należących do spółki. Grono osób biorących udział w ww. akcji nie podlegałoby ograniczeniu. W regulaminie akcji zaznaczono, że nie będzie możliwe dokonywanie zapłaty za towary wyłącznie przy użyciu bonów. W odpowiedzi na zapytanie spółki, czy przekazanie klientowi bonu rabatowego skutkuje powstaniem u niego przychodu podatkowego, organ podatkowy uznał, że przychód taki nie powstaje. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że skutkiem uzyskania bonu rabatowego będzie otrzymanie rabatu w akcji rabatowej przeprowadzonej przez spółkę, czyli obniżenie ceny towarów przy kolejnych zakupach w sklepach spółki. Nie będzie to natomiast uzyskanie nieodpłatnego świadczenia. W ramach prowadzonej akcji rabatowej nie dojdzie do wydania nagrody związanej ze sprzedażą premiową, ale do zakupu towaru z rabatem. Zdaniem organu podatkowego, jeśli grono podmiotów mogących skorzystać z rabatów na podstawie posiadanych bonów rabatowych nie będzie ograniczone (tj. dotyczyć będzie szerokiego grona klientów), to przychód u biorących udział w akcji rabatowej nie powstanie, zarówno w momencie przekazania bonu rabatowego, jak i jego realizacji.

Zwróćmy uwagę, że u sprzedawcy przekazanie bonu, uprawniającego do zakupu towarów po obniżonej cenie, traktowane jest generalnie jako przyznanie klientowi w przyszłości rabatu na kolejne zakupy. Wiąże się to z tym, że wartość bonu obniża przychód uzyskany ze sprzedaży towarów, za które nabywca w części "zapłaci" bonami (przychodem nie będzie oczywiście kwota VAT należnego). Potwierdzają to również organy podatkowe. Pisaliśmy o tym w Biuletynie Informacyjnym nr 15 z 20 maja 2014 r., w artykule pt. "Obniżenie ceny sprzedaży towaru o wartość bonu przyznanego w ramach programu lojalnościowego - rozliczenie podatkowe i ewidencja księgowa".

Nie wydaje się zasadne, że bon, którym klient częściowo "zapłaci" za towar przy kolejnych zakupach, u sprzedawcy traktowany jest jako udzielenie rabatu obniżającego cenę towaru (i w momencie przekazywania bonu jego wartość jest neutralna), a jednocześnie u nabywcy nie jest on rabatem, lecz przychodem z nieodpłatnych świadczeń czy z tytułu np. otrzymanych pieniędzy, wartości pieniężnych. Skoro u sprzedawcy przyznanie bonu traktowane jest jako udzielenie rabatu, to wydaje się, że w ramach tej samej transakcji tak samo bon ten powinien być traktowany przez nabywcę. Odzwierciedleniem tego stanowiska jest ostatnia z ww. interpretacji, w której organ podatkowy uznał, że otrzymanie bonu rabatowego nie stanowi przychodu podatkowego. Jest to jednak stanowisko odosobnione. Na ogół jednak przyjmuje się, co potwierdzają organy podatkowe, że otrzymanie bonu stanowi przychód. Przyjęcie innego rozwiązania jest zatem ryzykowne.