A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 8 (907) z dnia 10.03.2016

Kwalifikacja przychodów i moment ich powstania u biegłego sądowego

Biegły sądowy prowadzi działalność gospodarczą (opodatkowaną na zasadach ogólnych) i jednocześnie świadczy usługi biegłego na zlecenie sądów (zakres działalności pokrywa się z usługami świadczonymi na zlecenie sądów). Czy biegły musi opodatkować swoje usługi na rzecz sądu w ramach prowadzonej działalności? Jeśli tak, to czy przychód powstanie z chwilą wykonania usługi, czy otrzymania pieniędzy (które zwykle następuje w dużo późniejszym terminie)?

Jeśli biegły sądowy prowadzi działalność gospodarczą i czynności podejmowane w charakterze biegłego są wykonywane w ramach tej działalności, to wynagrodzenie z tego tytułu należy kwalifikować do przychodów z tej działalności. W takiej sytuacji przychód powstanie z chwilą wykonania usługi (a nie późniejszego otrzymania zapłaty).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o PDOF, odrębnymi źródłami przychodów są m.in. działalność wykonywana osobiście i pozarolnicza działalność gospodarcza.

Za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się m.in. przychody biegłych w postępowaniu sądowym (art. 13 pkt 6 ustawy o PDOF).

Organy podatkowe przez wiele lat jednolicie uważały, że wyodrębnienie w działalności wykonywanej osobiście przychodów biegłych w postępowaniu sądowym oznacza, że przychody z tego tytułu nie powinny być kwalifikowane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Spór dotyczył także wielu innych zawodów, m.in. syndyków, sportowców.

Jednak w ostatnim czasie w kwestii tej nie ma rozbieżności. Minister Finansów wydał bowiem interpretację ogólną (patrz: interpretacja z 22 maja 2014 r., nr DD2/033/30/KBF/14/RD-47426), w której wyjaśnił, że:

"(...) podatnik uzyskujący przychody z tytułów wymienionych w art. 13 pkt 2-8 ustawy PIT może dla celów podatku dochodowego zaliczyć te przychody do działalności gospodarczej, pod warunkiem, że uzyskuje je w ramach działalności gospodarczej, zdefiniowanej w art. 5a pkt 6 ustawy PIT, i jednocześnie nie zachodzą łącznie przesłanki negatywne, o których mowa w art. 5b ust. 1 ustawy PIT."

W konsekwencji odnośnie kwalifikacji przychodów uzyskiwanych przez biegłych sądowych do odpowiedniego źródła organy podatkowe wyjaśniają, że jeżeli biegły sądowy wykonuje swoją działalność zawodową w formie organizacyjnej, w ramach której osiąga dochody kwalifikowane do źródła przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, a czynności podejmowane przez niego w charakterze biegłego są wykonywane w ramach tej działalności, wówczas wynagrodzenie z tego tytułu należy zaliczyć do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Jeżeli natomiast swoją działalność zawodową prowadzi w innej formie, np. w ramach stosunku pracy, wówczas wynagrodzenie z tytułu wykonywania czynności w charakterze biegłego należy kwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 22 października 2014 r., nr ITPB1/415-849/14/MW). Tak samo stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 24 września 2015 r., nr ILPB1/4511-1-1035/15-2/IM.

Natomiast co do momentu powstania przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej, mają zastosowanie przepisy art. 14 ustawy o PDOF. Wynika z nich, że za datę powstania przychodu uważa się dzień wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Zatem momentem powstania przychodu będzie data wykonania usługi, a nie moment późniejszego otrzymania zapłaty (por. ww. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu).