Gazeta Podatkowa nr 64 (1835) z dnia 12.08.2021

Pracownicza zaliczka na podatek przy przekroczeniu progu

Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jako płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych jest obliczanie, pobór oraz wpłata do urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy od należności wypłacanych oraz stawianych do dyspozycji osobom zatrudnionym przez niego na umowę o pracę. Wywiązując się z tych ustawowych powinności, kontroluje on również w trakcie roku poziom pracowniczych dochodów w rachunku narastającym. Jest to bardzo istotne, ponieważ w momencie, w którym ich wysokość przekroczy próg podatkowy, płatnik zmienia sposób naliczania zaliczki na podatek oraz wysokość stawki podatku naliczanego od tych należności.

Kiedy zmiana stawki?

Wysokość dochodu uzyskanego przez pracownika od początku roku przesądza o wysokości stawki podatku dochodowego, którą pracodawca jako płatnik pdof stosuje przy obliczaniu zaliczki na podatek od pracowniczego wynagrodzenia. Taka podstawowa reguła zapisana została w ustawie o pdof. Z art. 32 ust. 1 tej ustawy wynika bowiem, że zaliczki na podatek dochodowy pobierane od należności pracowniczych wynoszą:

• za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali - 17% dochodu uzyskanego w danym miesiącu,
• za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali - 17% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali,
• za miesiące następujące po miesiącu, w którym doszło do przekroczenia progu - 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Wobec tego, gdy w danym miesiącu kwota dochodu pracownika liczona narastająco od początku roku przekracza 85.528 zł, to zaliczkę na podatek za ten miesiąc pracodawca zobowiązany jest pobrać według dwóch stawek:

• 17% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekracza 85.528 zł oraz
• 32% od nadwyżki dochodu ponad tę kwotę.

Kalkulatory opodatkowania różnych form zatrudnienia dostępne są w serwisie kalkulatory.gofin.pl.

Stosowanie kwoty zmniejszającej

Skutkiem przekroczenia progu podatkowego i zmiany stawki podatkowej - jak już wskazano na wstępie - jest zmiana sposobu obliczania zaliczki na pdof od pracowniczych należności. Stosując stawkę 32%, tak jak przy zastosowaniu 17% stawki, naliczając zaliczkę na podatek dochodowy płatnik powinien pomniejszyć przychód uzyskany przez pracownika w danym miesiącu m.in. o miesięczne tzw. zryczałtowane koszty pracownicze oraz składki na ubezpieczenia społeczne. Jednak, nawet jeżeli dysponuje aktualnym pracowniczym oświadczeniem złożonym na formularzu PIT-2, pracodawca zobowiązany jest zaprzestać stosowania 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, o której mowa w art. 27 ust. 1b pkt 1 ustawy o pdof. Kwotę zmniejszającą podatek pracodawca, jako płatnik, ma bowiem prawo uwzględniać przy wyliczaniu zaliczki na pdof tylko w przypadku zaliczki obliczonej w sposób określony w art. 32 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o pdof, co zostało przez ustawodawcę zapisane w art. 32 ust. 3 tej ustawy. Tym samym pomniejszenie to stosuje się włącznie do tego miesiąca, w którym dochód pracownika uzyskany od początku roku u tego pracodawcy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, tj. 85.528 zł. Natomiast od miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód tego pracownika przekroczył ten próg, zaliczka na podatek dochodowy nie jest pomniejszana o kwotę zmniejszającą podatek.

Dochód jako kryterium decydujące

Moment przekroczenia progu podatkowego, a w konsekwencji miesiąc, w którym pracodawca będzie pobierał zaliczkę na pdof przy zastosowaniu dwóch stawek podatkowych, wyznacza wysokość dochodów pracownika, a nie jego przychód podatkowy liczony narastająco od początku roku. Dochód ten obejmuje swoim zakresem uzyskane przez pracownika w danym miesiącu przychody ze stosunku pracy oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów oraz potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenia społeczne. Poza dochodami osiągniętymi wyłącznie w danym zakładzie pracy i wypłacanymi (stawianymi do dyspozycji) przez ten zakład ze stosunku pracy oraz zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, na ustalenie momentu przekroczenia progu podatkowego nie mają wpływu inne dochody uzyskiwane przez pracownika i podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.)