A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 10 (945) z dnia 1.04.2017

Jednorazowy odpis amortyzacyjny a metoda degresywna

W ubiegłym roku, jako podmiot rozpoczynający działalność, skorzystaliśmy z prawa do jednorazowej amortyzacji. Ponieważ wartość początkowa środka trwałego przekroczyła dopuszczalną kwotę jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, dalszej amortyzacji dokonywać będziemy w kolejnych latach. Czy od 2017 r. możemy stosować metodę degresywną?

W przypadku skorzystania z metody jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, przewidzianego dla podatników rozpoczynających działalność (oraz podatników małych), gdy odpis ten nie pokrywa całej wartości początkowej środka trwałego, dalszej amortyzacji dokonuje się w kolejnym roku według wybranej przez podatnika metody. Może to być zarówno metoda liniowa, jak i metoda degresywna.

Jednorazowej amortyzacji dokonuje się na zasadach określonych w art. 22k ust. 7-13 ustawy o PDOF (odpowiednio art. 16k ust. 7-13 ustawy o PDOP). Mają do niej prawo podatnicy w roku, w którym rozpoczynają działalność oraz tzw. mali podatnicy (w 2017 r. małym podatnikiem jest podatnik, którego przychody ze sprzedaży wraz z VAT w 2016 r. nie przekroczyły kwoty 5.157.000 zł).

Jak wynika z ww. przepisów, jednorazowego odpisu amortyzacyjnego dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych. W 2017 r. jest to kwota 215.000 zł (w 2016 r. kwota ta była niższa i wynosiła 212.000 zł). Jednorazowego odpisu dokonuje się nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub można stosować zasady ogólne, tj. dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc, co kwartał albo jednorazowo na koniec roku.

Co istotne, jeżeli wartość początkowa środka trwałego jest wyższa od jednorazowego odpisu, to w kolejnym roku podatkowym podatnicy kontynuują amortyzację środka trwałego zgodnie z przyjętą metodą amortyzacji, tj. metodą liniową z zastosowaniem stawek z Wykazu (z ewentualną możliwością ich podwyższenia) lub według metody degresywnej. Suma odpisów amortyzacyjnych, w tym dokonanych w pierwszym roku podatkowym oraz niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, nie może przekroczyć wartości początkowej tego środka trwałego (por. art. 22k ust. 8 ustawy o PDOF oraz odpowiednio art. 16k ust. 8 ustawy o PDOP).

Sposób dokonywania odpisów amortyzacyjnych według metody degresywnej został określony w art. 22k ust. 1 ustawy o PDOF (odpowiednio art. 16k ust. 1 ustawy o PDOP). W myśl tych regulacji, odpisów amortyzacyjnych według metod degresywnej można dokonywać od wartości początkowej maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji oraz środków transportu, z wyłączeniem samochodów osobowych, w pierwszym podatkowym roku ich używania przy zastosowaniu stawek podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych o współczynnik nie wyższy niż 2,0, a w następnych latach podatkowych od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania. Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych właśnie według tej metody.

Uwzględniając powyższe, pytająca jednostka, która w ubiegłym roku (2016) dokonała jednorazowego odpisu amortyzacyjnego, lecz odpis ten nie pokrył całości wartości początkowej środka trwałego, obecnie, tj. w 2017 r., powinna kontynuować amortyzację. Może ona następować według metody degresywnej z uwzględnieniem stawek określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych o współczynnik nie wyższy niż 2,0 oraz przy uwzględnieniu dokonanego w 2016 r. odpisu amortyzacyjnego.

Przykład

Podatnik rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w maju 2016 r. Na jej potrzeby zakupił za kwotę 500.000 zł maszynę produkcyjną. Wprowadził ją do ewidencji i dokonał jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w wysokości 212.000 zł.

Zgodnie z Wykazem, właściwa stawka amortyzacyjna dla takiego środka trwałego wynosi 20%.

W 2017 r. podatnik może dokonywać odpisów amortyzacyjnych w oparciu o metodę degresywną w następujący sposób:

1. Wartość początkowa: 500.000 zł.

2. Podstawa naliczania amortyzacji w 2017 r.: 500.000 zł (wartość początkowa) - 212.000 zł (dotychczasowe umorzenie) = 288.000 zł.

3. Roczny odpis amortyzacyjny za 2017 r. wyniesie: 288.000 zł × 40% (tj. 20% × 2 współczynnik podwyższający) = 115.200 zł.

Do zamortyzowania w kolejnych latach pozostanie kwota 172.800 zł wynikająca z wyliczenia:

500.000 zł (wartość początkowa) - 212.000 zł (jednorazowy odpis amortyzacyjny z 2016 r.) - 115.200 zł (roczny odpis amortyzacyjny z 2017 r.).

Ponieważ w 2018 r. roczny odpis amortyzacyjny naliczany według metody degresywnej wyniósłby 69.120 zł (172.800 zł × 40%) i byłby niższy od odpisu ustalonego według metody liniowej, wynoszącego 100.000 zł rocznie (500.000 zł × 20%), od 2018 r. będzie należało przejść na metodę liniową.