Wartość początkowa nieruchomości otrzymanej w drodze darowizny - interpretacja KIS

Wartość początkową otrzymanej w drodze darowizny nieruchomości, która była amortyzowana przez darczyńcę, ustala się na zasadzie kontynuacji, tj. w wysokości, w jakiej figurowała ona w jego ewidencji środków trwałych. W przypadku nabycia jedynie udziału we współwłasności nieruchomości ustalając wartość początkową koniecznym jest zachowanie stosownej proporcji określającej ten udział (we współwłasności).

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 października 2023 r., nr 0112-KDIL2-2.4011.541.2023.2.KP)

Stan faktyczny oraz stanowisko podatnika

Podatnik (osoba fizyczna) zamierzał rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej, której przedmiotem miał być wynajem nieruchomości. W związku z tym planowano zawarcie umowy darowizny, na podstawie której ojciec podatnika miał mu przekazać 1/2 udziału we współwłasności nieruchomości zabudowanej budynkiem użytkowym (dalej: nieruchomość). Wcześniej darowana nieruchomość była amortyzowana - przez ojca/darczyńcę - w prowadzonej działalności gospodarczej.

W umowie darowizny wartość nieruchomości miała zostać określona w wartości nie niższej niż jej wartość rynkowa. Pozostała część nieruchomości miała zostać darowana bratu, z którym podatnik miał ją wynajmować i uzyskiwać z tego tytułu przychody z działalności gospodarczej. Ponieważ podatnik postanowił wprowadzić nieruchomość do ewidencji środków trwałych, zapytał organ podatkowy, czy za wartość początkową powinien przyjąć jej wartość rynkową z dnia darowizny w takiej proporcji, w jakiej będzie posiadał udziały we współwłasności.

Zdaniem podatnika odpowiedź na tak zadane pytanie jest twierdząca, co oznacza, że skoro otrzyma on w darowiźnie udział 1/2 we współwłasności nieruchomości, to wprowadzając tę nieruchomość do ww. ewidencji - jako składnik wykorzystywany do działalności gospodarczej - wartością początkową będzie właśnie 1/2 wartości rynkowej nieruchomości z dnia dokonania darowizny.

Stanowisko organu podatkowego

Innego zdania był jednak organ podatkowy, który uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Organ przypomniał jednocześnie m.in., że zgodnie z art. 22g ust. 12 ustawy o PDOF, w razie zmiany formy prawnej, a także połączenia albo podziału podmiotów dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów - wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji (wykazie) podmiotu o zmienionej formie prawnej, podzielonego albo połączonego. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do spółek niebędących osobami prawnymi, w tym również powstałych z przekształcenia spółki.

Ponadto ww. podmioty powstałe w wyniku zmiany formy prawnej, podziału albo połączenia podmiotów, dokonują odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez podmiot o zmienionej formie prawnej, podzielony albo połączony.

Organ podatkowy zwrócił ponadto uwagę, że w myśl art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a) ustawy o PDOF, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie, z wyjątkiem nabytych w drodze spadku, jeżeli:

nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw, lub
dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub
nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, lub
nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku.

Jak zaznaczył organ podatkowy, ww. przepisu (art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a) nie stosuje się do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nabytych w drodze darowizny, jeżeli darczyńca dokonywał odpisów amortyzacyjnych od tych składników. W tym przypadku stosuje się odpowiednio m.in. przepisy ww. art. 22g ust. 12 ustawy o PDOF, tj. zasadę kontynuacji.

W ocenie organu podatkowego, zgodnie z powyższymi przepisami ustawy o PDOF odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środków trwałych otrzymanych w drodze darowizny, jeżeli zachodzą ww. przesłanki, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Wyjątek od tej zasady stanowi sytuacja, gdy darowany składnik majątku był środkiem trwałym darczyńcy i ten dokonywał odpisów amortyzacyjnych od tego składnika.

Organ podatkowy stwierdził zatem, że:

"(...) obdarowany do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych powinien przyjąć nieruchomość w wartości początkowej ustalonej przez Pana ojca - proporcjonalnie do posiadanego udziału w nieruchomości, uwzględniając przy tym wartość dokonanych już przez Pana ojca odpisów amortyzacyjnych również proporcjonalnie do posiadanego udziału. Jednocześnie powinien Pan przyjąć wybraną przez Pana ojca metodę amortyzacji. Dokonywane przy zastosowaniu opisanej kontynuacji odpisy amortyzacyjne będą stanowić u Pana koszty uzyskania przychodów.

Reasumując - wartością początkową nieruchomości, na potrzeby wprowadzenia jej do Pana ewidencji środków trwałych, będzie wartość początkowa ustalona przez Pana ojca, w takiej proporcji, w jakiej będzie Pan posiadał udział we współwłasności tej nieruchomości (...)."