Opłata za wprowadzenie obligacji do obrotu publicznego

Czy opłata za wprowadzenie do obrotu obligacji naliczona przez Giełdę Papierów Wartościowych jest kosztem podatkowym spółki akcyjnej?

Naliczona przez Giełdę Papierów Wartościowych poniesiona przez podatnika opłata za wprowadzenie do publicznego obrotu emitowanych przez tego podatnika obligacji podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.

Jak wynika z art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Oznacza to, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z prowadzoną działalnością gospodarczą i osiąganymi w jej następstwie przychodami lub służą zachowaniu bądź zabezpieczeniu źródła tych przychodów.

Wskazać należy, że prowadzenie działalności gospodarczej nierozerwalnie związane jest z koniecznością ponoszenia wydatków, a tym samym z koniecznością dysponowania przez podmiot gospodarczy środkami finansowymi. Źródła i formy ich pozyskiwania mogą być różne. Nie budzi przy tym wątpliwości organów podatkowych fakt, że koszty pozyskania kapitału "dłużnego", np. poprzez zaciągnięcie pożyczki czy kredytu albo poprzez emisję obligacji, spełniają wskazane w art. 15 ust. 1 updop cechy pozwalające na ich zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli istnieje związek pomiędzy taką pożyczką, kredytem czy emisją obligacji a prowadzoną przez pożyczkobiorcę (przez emitenta) działalnością gospodarczą, w ramach której osiągane są (lub mogą zostać osiągnięte) przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Potwierdzenie tego stanowiska znajdujemy również w interpretacjach organów podatkowych, a za przykład posłużyć może interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 marca 2011 r., nr ILPB4/423-1/11-2/DS. W interpretacji tej czytamy: "Z przestawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka zamierza przeprowadzić emisję obligacji własnych, zarówno zwykłych, jak i zamiennych na akcje nominowanych w PLN, z ustalonym terminem wykupu. Emisja obligacji będzie się wiązała z poniesieniem kosztów niezbędnych do jej przeprowadzenia, takich jak usługi doradcze, prawne, marketingowe, maklerskie itp. Cel emisji nie jest z góry oznaczony, co zostanie stwierdzone w warunkach emisji obligacji i propozycji ich nabycia. Pozyskane w wyniku emisji środki przeznaczone będą na finansowanie zakupów służących prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, z której pochodzą przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. (...) Nadmienić należy, że obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewentualną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu, a uzyskaniem przychodu (w tym zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów), zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wobec powyższego, przedmiotowe wydatki związane z emisją obligacji:

zostaną poniesione - przez co należy rozumieć, że w ostatecznym rozrachunku będą pokryte z zasobów majątkowych Spółki;
są rzeczywiste - czyli wartość ich nie zostanie Spółce w jakikolwiek sposób zwrócona;
pośrednio będą wpływać na uzyskanie, zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów;
nie zostały wymienione w katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Mając powyższe na uwadze, a mianowicie charakter omawianych kosztów, należy uznać, że spełniają one przesłanki art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Tym samym, stanowić będą koszty uzyskania przychodów wpływając na zmniejszenie podstawy opodatkowania. Jednocześnie z uwagi na fakt, iż cel emisji obligacji nie jest z góry oznaczony, przedmiotowe wydatki uznać należy za koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami (tj. koszty pośrednie)".

Jakkolwiek w przedstawionym stanowisku organu podatkowego mowa jest ogólnie o kosztach związanych z emisją przez podatnika obligacji, to jednak, naszym zdaniem, skoro emisja publiczna obligacji i wprowadzenie ich do obrotu publicznego zwiększa atrakcyjność takich obligacji oraz krąg potencjalnych ich nabywców, a tym samym zwiększa szanse skutecznego pozyskania tą drogą środków finansowych, nie powinno budzić wątpliwości, że do takich kosztów uzyskania przychodów podlegać będą również opłaty związane z wprowadzeniem obligacji do obrotu publicznego, ponoszone na rzecz uprawnionych podmiotów, w tym Giełdy Papierów Wartościowych.