Kara umowna wykluczona z kosztów podatkowych - interpretacja indywidualna organu podatkowego

Opóźnienie w wykonaniu zobowiązania, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność, stanowi wadę wykonanych robót lub usług w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 22 updop. W związku z tym zapłacona z tego tytułu kara umowna nie powinna być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

Tak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 grudnia 2021 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.508.2021.1.JKU.

Wnioskodawca (spółka akcyjna) zawarł umowę, której przedmiotem było świadczenie usług serwisowych dla systemu informatycznego wdrożonego przez wnioskodawcę na rzecz zamawiającego. Realizacja usługi była obwarowana terminami określonymi w umowie jako Czas Reakcji i Czas Rozwiązania. Za opóźnienia w stosunku do terminów dla Czasu Reakcji oraz Czasu Rozwiązania na wnioskodawcę nakładane były kary umowne. W jego ocenie wydatki z tytułu tych kar spełniają ustawowe warunki, by zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów, gdyż mają związek z uzyskiwanymi przychodami i nie zostały przez ustawodawcę wyłączone z kosztów podatkowych, w szczególności nie mieszczą się w zakresie regulacji art. 16 ust. 1 pkt 22 updop. Wnioskodawca dochował bowiem wszelkiej staranności w realizacji świadczenia usług serwisowych, a powstałe nieprawidłowości były od niego niezależne.

Organ podatkowy, do którego podatnik zwrócił się z wnioskiem o ostateczne rozstrzygnięcie tego zagadnienia, uznał to stanowisko za nieprawidłowe.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 22 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. W ocenie organu podatkowego przepis ten odnosi się do kategorii odszkodowań i kar umownych, nie precyzując, że chodzi o odszkodowania i kary umowne będące następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez zobowiązanego na skutek niedochowania przez niego należytej staranności. Tym samym, w myśl zasady lege non distinguente nec nostrum est distinguere (gdy ustawa nie rozróżnia, nie do nas należy rozróżnianie), należy przyjąć, że wszelkie odszkodowania i kary umowne z wymienionych w tym przepisie tytułów nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, niezależnie od tego, czy są one skutkiem szkody powstałej w następstwie winy zobowiązanego czy też szkody, na której powstanie nie miał on wpływu. Innymi słowy, dla wykluczenia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na odszkodowania i kary umowne z tytułu nieterminowego wykonania usług czy też opóźnienia w dostawie towarów, nie ma znaczenia przyczyna niedochowania przez zobowiązanego terminu świadczenia. Wystarczającą przesłanką jest wystąpienie odpowiedzialności zobowiązanego za opóźnienie czy zwłokę, która może wynikać z ustawy lub ze stosunku obligacyjnego łączącego strony. Zapłata kary umownej bądź odszkodowania na rzecz kontrahenta jest efektem istnienia takiej odpowiedzialności.

Tym samym, opóźnienie w wykonaniu świadczenia, nawet niezawinione przez dłużnika, stanowi wadę wykonywanych robót/usług. Jeżeli zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego lub postanowieniami umowy dłużnik odpowiada wobec wierzyciela w przypadku wystąpienia opóźnienia, niezależnie od dochowania przez niego należytej staranności, nie może kwoty zapłaconego odszkodowania, czy kary umownej zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.