Zwrócony przelew a różnice kursowe

Na skutek naszego błędu przelew w USD na rzecz kontrahenta zagranicznego nie został przez bank zrealizowany, tj. pieniądze zostały z konta pobrane, lecz po pewnym czasie - pomniejszone o prowizję potrąconą przez bank - wróciły na rachunek bankowy. Zleciliśmy powtórny przelew, tym razem skuteczny. Obliczając zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych uwzględniliśmy różnice kursowe powstałe przy pierwotnym przelewie. Według jakiego kursu waluty przyjąć zwrot środków na konto? Czy konieczne będzie ponowne przeliczenie różnic kursowych i w jakim miesiącu należy je rozliczyć?

Dodatnie lub ujemne różnice kursowe, wpływające odpowiednio na zwiększenie przychodów lub kosztów podatkowych, powstają m.in. wtedy, gdy wartość:

poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego NBP jest wyższa lub niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia (art. 24c ust. 2 pkt 2 oraz ust. 3 pkt 2 ustawy o pdof - Dz. U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.),
otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa lub wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni (art. 24c ust. 2 pkt 3 oraz ust. 3 pkt 3 ustawy o pdof).

Tabele średnich kursów Narodowego Banku Polskiego dostępne są w serwisie www.wskazniki.gofin.pl.

Przy obliczaniu różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Za koszt poniesiony uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), a za dzień zapłaty dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności.

W opisanej sytuacji pierwotny przelew nie stanowił efektywnej zapłaty, gdyż pieniądze nie dotarły do kontrahenta. Nie była to także "inna forma wypływu" środków pieniężnych, ponieważ ich ściągnięcie z rachunku bankowego nie miało charakteru definitywnego. Należy zatem uznać, że w przypadku błędnego przelewu nie doszło do powstania różnic kursowych. Do przeliczenia na złote waluty zwróconej przez bank ma zastosowanie taki kurs waluty, po jakim wyceniono je pierwotnie.

Różnica kursowa mogła powstać jedynie z tytułu pobranej przez bank prowizji i tylko ona powinna zostać uwzględniona w rachunku podatkowym miesiąca, w którym dokonano nieudanego przelewu.

Kolejny przelew z rachunku walutowego należy oczywiście wycenić, a różnice kursowe rozliczyć podatkowo w miesiącu, w którym nastąpiła skuteczna zapłata na rzecz kontrahenta.