Stosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów - wyjaśnienie Ministerstwa Finansów

Od dnia 1 stycznia 2013 r. obowiązuje przepis ograniczający stosowanie 50% zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów. Jest to art. 22 ust. 9a updof. Z przepisu tego wynika, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 updof, nie mogą przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej. Oznacza to, że w 2013 r. roczny limit 50% kosztów uzyskania przychodów wynosi 42.764 zł (tj. 1/2 z 85.528 zł).

Wskazany limit ma zastosowanie do przychodów z tytułów określonych w powołanym art. 22 ust. 9 pkt 1-3 updof, bez względu na to, czy podstawą ich osiągnięcia jest umowa o pracę, o dzieło czy też inna umowa.

Podatnik uzyskujący przychody, do których mają zastosowanie 50% koszty, ma możliwość złożenia płatnikowi oświadczenia o rezygnacji z ich stosowania. Stosowne w tym zakresie regulacje znajdują się w:

art. 32 ust. 7 updof dotyczącym oświadczenia składanego pracodawcy,
art. 41 ust. 11 updof mającym zastosowanie do pozostałych płatników.

Na podstawie pierwszego z powołanych przepisów, płatnik (zakład pracy) zaprzestaje potrącania 50% kosztów począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym pracownik złożył mu oświadczenie o rezygnacji z ich stosowania. Natomiast dla płatników z art. 41 ust. 1 updof termin zaprzestania stosowania 50% kosztów na wniosek podatnika, nie został określony.

Z przepisów nie wynika jednak, jak powinien postąpić płatnik, gdy limit stosowanych przez niego 50% kosztów uzyskania przychodów zostanie przekroczony, a podatnik uprawniony do takich kosztów nie złoży mu oświadczenia o zaniechaniu ich stosowania. O wyjaśnienie tej kwestii zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów.

Z pisma otrzymanego przez nasze Wydawnictwo 13 marca 2013 r. wynika, że płatnik ma obowiązek zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów wyłącznie do obowiązującego limitu. Oznaczałoby to więc, że jeżeli stosowane podatnikowi przez danego płatnika 50% koszty uzyskania przychodów przekroczą 42.764 zł, płatnik obowiązany jest samoczynnie zaprzestać dalszego ich stosowania.

Ministerstwo dodało też, że w trakcie roku podatkowego płatnik może zostać "zwolniony" ze stosowania tych kosztów w wyniku złożenia przez podatnika oświadczenia. Przy czym pracodawca ma obowiązek uwzględnić to oświadczenie w miesiącu następnym po jego złożeniu, a pozostali płatnicy - przy wypłacie i obliczaniu "najbliższego" dochodu podatnika, dokonywanego po uzyskaniu oświadczenia.

Resort finansów wyjaśnił, że w przypadku podatników niebędących pracownikami ustawodawca celowo nie wskazał, że (jak ma to miejsce u pracowników) płatnik ma się zastosować do oświadczenia podatnika począwszy od miesiąca następującego po miesiącu złożenia oświadczenia. W tym przypadku bowiem może wystąpić jednorazowy obowiązek poboru podatku przez płatnika, np. zapłata wynagrodzenia za wykonanie umowy o dzieło. Podatnik wówczas może złożyć takie oświadczenie przed wypłatą wynagrodzenia lub nawet w dniu jego wypłaty, a płatnik będzie miał obowiązek zastosować się do niego przy poborze zaliczki na podatek.

Więcej na temat stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów napiszemy w jednym z najbliższych numerów Przeglądu Podatku Dochodowego.