Świadczenie usług finansowych w zakresie udzielania pożyczek a opodatkowanie ryczałtem ewidencjonowanym

Prowadzę działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek poza systemem bankowym (PKD 64.92.Z). Dochody z tej działalności opodatkowuję podatkiem liniowym (19%). Od przyszłego roku chciałbym zmienić formę opodatkowania na ryczałt. Czy przychody z ww. działalności będą mogły być opodatkowane ryczałtem? Jeśli tak, to jaką stawką?

Przychody ze świadczenia usług finansowych poza systemem bankowym aktualnie mogą podlegać opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, jeśli usługi te zostały sklasyfikowane w PKWiU w sekcji K. Zastosowanie ma wówczas 15% stawka ryczałtu.

Regulacje ogólne

Ustalając prawo do opodatkowania przychodów osiąganych z pozarolniczej działalności gospodarczej zryczałtowanym podatkiem dochodowym, należy w pierwszej kolejności zbadać, czy w sytuacji danego podatnika nie zachodzą okoliczności wykluczające z opodatkowania w tej formie. Jak wynika bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 1905 ze zm.), dalej: ustawy o ryczałcie, opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników:

opłacających podatek w formie karty podatkowej,
korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,
osiągających w całości lub w części przychody z tytułu prowadzenia aptek, działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych, działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii,
podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:

a) samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,

b) w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,

c) samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka

- jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Podatnik kontynuujący działalność gospodarczą, decydując się na ryczałt ewidencjonowany w danym roku podatkowym, powinien również ustalić, czy jego przychody w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły 2.000.000 euro (przeliczonych według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy). Przekroczenie tej kwoty wyklucza bowiem podatnika z prawa do opodatkowania ryczałtem.

Świadczenie usług finansowych a ryczałt

Możliwość opłacania oraz wysokość stawki ryczałtu od przychodów uzyskanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą zależy wyłącznie od faktycznego rodzaju świadczonych w ramach tej działalności usług. Za działalność usługową, w myśl art. 4 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, uważa się pozarolniczą działalność gospodarczą, której przedmiotem są czynności zaliczone do usług zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU).

Zgodnie z zasadami metodycznymi PKWiU, każdą usługę należy zaliczać do odpowiedniego grupowania zgodnie z jej charakterem, niezależnie od symbolu PKD, pod którym podmiot gospodarczy wykonujący usługę został zaklasyfikowany w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej REGON.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu podatnik nie odniósł się do klasyfikacji świadczonych przez niego usług według PKWiU. Wskazał natomiast, że wykonywane przez niego usługi w zakresie udzielania pożyczek poza systemem bankowym zostały oznaczone w Polskiej Klasyfikacji Działalności symbolem 64.92.Z - Pozostałe formy udzielania kredytów (Sekcja K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa). Z opisu do tego grupowania wynika, że podklasa ta obejmuje działalność związaną z usługami finansowymi, dotyczącymi przede wszystkim udzielania kredytów przez instytucje nieobjęte pośrednictwem pieniężnym, tj.:

udzielanie kredytów konsumpcyjnych,
finansowanie handlu międzynarodowego,
zapewnienie długoterminowego finansowania działalności przemysłowej,
pożyczki pieniężne poza systemem bankowym,
udzielanie kredytów mieszkaniowych przez specjalistyczne instytucje, nieprzyjmujące depozytów,
udzielanie pożyczek pod zastaw (np. działalność lombardów).

Podklasa ta nie obejmuje natomiast:

udzielania kredytów mieszkaniowych przez specjalistyczne instytucje przyjmujące depozyty, sklasyfikowanego w 64.19.Z,
leasingu operacyjnego, sklasyfikowanego w dziale 77 w odpowiednich podklasach według rodzaju dzierżawionych dóbr,
działalności związanej z przyznawaniem dotacji przez organizacje członkowskie, sklasyfikowanej w 94.99.Z.

Zgodnie z PKWiU, pod symbolem 64.92 zostały sklasyfikowane "Pozostałe usługi udzielania kredytów" (sekcja K - Usługi finansowe i ubezpieczeniowe). Grupowanie to obejmuje m.in. pozostałe usługi udzielania kredytów, z wyłączeniem udzielanych przez instytucje monetarne (tj. instytucje finansowe takie jak: banki - z wyłączeniem banku centralnego - oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, których działalność polega na przyjmowaniu depozytów lub bliskich substytutów depozytów oraz udzielaniu kredytów lub pożyczaniu środków).

Ustawa o ryczałcie daje możliwość opodatkowania zryczałtowanym podatkiem przychodów ze świadczenia usług finansowych i ubezpieczeniowych, wymienionych w PKWiU w sekcji K, przy czym nie mogą to być usługi świadczone w ramach wolnych zawodów (art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. j). Przychody ze świadczenia usług finansowych (PKWiU sekcja K) podlegają wówczas opodatkowaniu 15% stawką ryczałtu.