Karta podatkowa, czyli podatek w stałych kwotach

Karta podatkowa stanowi zryczałtowaną, najprostszą formę opodatkowania przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Podatnik, który zdecyduje się ją stosować, zwolniony jest z szeregu obowiązków przewidzianych dla innych form opodatkowania, w tym prowadzenia ksiąg i składania zeznań, jak również wpłat zaliczek na podatek dochodowy.

Rodzaje działalności i poziom zatrudnienia

Możliwość zastosowania karty podatkowej ustawodawca przewidział wyłącznie dla ściśle określonych rodzajów działalności gospodarczej. Ich wykaz zawiera art. 23 ust. 1 i 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (...). Podatnik może wybrać tę formę opodatkowania, jeżeli nie prowadzi innej pozarolniczej działalności gospodarczej, poza jednym z rodzajów działalności wymienionych w przywołanych przepisach. Jednocześnie w prowadzonej działalności nie może on korzystać z usług osób niebędących jego pracownikami oraz usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że dotyczy to usług specjalistycznych.

Z zastosowania karty wyłącza podatnika kilka sytuacji. Prawa do niej nie mają m.in. podatnicy wytwarzający wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym. Nie może z niej także skorzystać podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą poza terytorium Polski. Zastosowanie karty nie jest również możliwe, gdy małżonek podatnika prowadzi działalność w tym samym zakresie oraz gdy liczba zatrudnionych przez podatnika osób przekracza ustawowe limity (zostały one zdefiniowane w tabeli stanowiącej załącznik nr 3 do omawianej ustawy).

Wybór potwierdza wniosek

W celu skorzystania z karty podatkowej podatnik musi złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego wniosek o zastosowanie opodatkowania w tej formie na formularzu PIT-16. We wniosku tym podatnik powinien zgłosić prowadzenie działalności wymienionej w jednej z XII części tabeli. Wniosek o zastosowanie karty podatkowej podatnik może dołączyć do wniosku o wpis do CEIDG składanego na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Podatnicy kontynuujący prowadzenie działalności, którzy w 2017 r. nie korzystali z karty, składają przedmiotowy wniosek na 2018 r. nie później niż 22 stycznia 2018 r. (20 stycznia wypada w 2018 r. w sobotę, stąd przesunięcie tego ustawowego terminu). Obowiązek ten nie dotyczy podatników, którzy do końca 2017 r. opłacają kartę podatkową. Jeżeli do 22 stycznia 2018 r. nie zgłoszą likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonają wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzą działalność opodatkowaną w tej formie.

Wysokość podatku

Wysokość karty podatkowej ustalana jest w formie decyzji, odrębnej na każdy rok podatkowy, wydawanej przez naczelnika urzędu skarbowego, po stwierdzeniu, że podatnik spełnia warunki do jej przyznania. Ten mechanizm ustalania podatku powoduje, że przedsiębiorca z góry wie, ile podatku ma do zapłaty w danym roku podatkowym.

Kwota miesięcznej stawki uzależniona jest od rodzaju prowadzonej działalności, liczby mieszkańców w miejscowości, w której działalność jest prowadzona, oraz liczby zatrudnionych przez przedsiębiorcę pracowników. Natomiast podatnicy wykonujący niektóre wolne zawody mają ustaloną stawkę w zależności od liczby godzin przeznaczonych miesięcznie na jego wykonywanie.

Podatek opłacany w formie karty podatkowej wynikający z decyzji podatnicy obniżają o kwotę opłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli kwota ta nie została odliczona przez nich od podatku dochodowego (w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy jej wymiaru). Podatnicy pomniejszający wpłaty o zapłaconą składkę zdrowotną zobowiązani są złożyć do 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym informację PIT-16A o wysokości składki zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach roku.

Podatnicy płacą podatek dochodowy w formie karty podatkowej bez wezwania w terminie do dnia 7. każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień - w terminie do dnia 28 grudnia roku podatkowego.

Przepisy ustaw o podatku dochodowym dostępne są w serwisie www.przepisy.gofin.pl.

Warunki rezygnacji

Zdarza się, że przedsiębiorca, który wybrał jako formę opodatkowania kartę podatkową, z różnych względów chciałby z niej zrezygnować. Ustawodawca umożliwił mu zrzeczenie się opodatkowania w tej formie w nieprzekraczalnym terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Jeżeli przedsiębiorca się na nie zdecyduje, wówczas zobowiązany jest do zaprowadzenia ewidencji przychodów i opłacania ryczałtu ewidencjonowanego lub zaprowadzenia właściwych ksiąg i opłacania podatku dochodowego na zasadach ogólnych.

Ten sam termin i obowiązki dotyczą zrzeczenia się karty podatkowej w odniesieniu do decyzji zmieniającej wysokość podatku w formie karty podatkowej.

Utrata warunków do karty podatkowej

Podatnik już po dokonaniu wyboru karty podatkowej może utracić warunki do jej zastosowania. Przyczyną może być tu m.in. zmiana zakresu wykonywanej działalności na taki rodzaj, który nie został przewidziany w żadnej z XII części tabeli, rozpoczęcie przez małżonka podatnika działalności gospodarczej w tym samym zakresie, zatrudnienie osoby na umowę zlecenia albo o dzieło lub skorzystanie z usług innych zakładów (z wyjątkiem usług specjalistycznych) oraz przekroczenie stanu zatrudnienia - poza przypadkami przewidzianymi w ustawie.

O utracie warunków do zastosowania karty podatkowej przedsiębiorca powinien zawiadomić w formie pisemnej naczelnika właściwego urzędu skarbowego. Na wywiązanie się z tego obowiązku ma 7 dni od zaistnienia okoliczności, które ją powodują. Od dnia, w którym te warunki utracił, ma obowiązek zaprowadzić ewidencję przychodów i płacić ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli spełnia warunki do opodatkowania w tej formie, albo zaprowadzić właściwe księgi i opłacać podatek dochodowy na zasadach ogólnych.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym... (Dz. U. z 2017 r. poz. 2157)