A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 15 (878) z dnia 20.05.2015

Różnice kursowe w przypadku płatności otrzymywanych za pośrednictwem systemu PayPal

Spółka z o.o. prowadzi sklep internetowy, w którym klienci mają możliwość wyboru m.in. waluty faktury. Niekiedy obcokrajowcy kupują i płacą w walucie obcej za pośrednictwem systemu PayPal, faktura jest dla nich wystawiana również w tej walucie. Do wyceny faktury stosujemy kurs z dnia poprzedzającego dzień jej wystawienia. Za pośrednictwem systemu PayPal otrzymujemy na nasz rachunek środki już w złotówkach. W systemie PayPal mamy możliwość weryfikacji, po jakim kursie nastąpiło przewalutowanie przez operatora systemu. Ten kurs traktujemy jako kurs faktycznie zastosowany do zapłaty i według tego kursu rozliczamy zapłatę. Ewentualne różnice kursowe, które powstają od kwoty przychodu (bez VAT), traktujemy jako podatkowe różnice kursowe. Czy postępujemy prawidłowo?

Opisany w pytaniu sposób postępowania przez jednostkę, w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, uznać należy za prawidłowy. Z uwagi jednak na to, iż finalnie na rachunek spółki wpływa zapłata w złotych, fakt ten może być podstawą negowania przez niektóre organy podatkowe występowania różnic kursowych. W świetle bowiem treści interpretacji indywidualnych wydawanych przez te organy, wskazane w art. 15a tej ustawy różnice kursowe, w tym od uzyskiwanych należności wyrażonych w walucie obcej, występują jedynie wówczas, kiedy wynikającą z faktury kwotę należności wyrażonej w walucie obcej podatnik również faktycznie uzyskuje w walucie obcej. Przy czym "uzyskanie zapłaty w walucie obcej" może zostać utożsamione przez niektóre z tych organów za równoważne z wpływem waluty na rachunek walutowy podatnika.

Warto zatem rozważyć wystąpienie przez spółkę do właściwego dyrektora izby skarbowej o interpretację w jej indywidualnej sprawie, potwierdzającą fakt występowania w opisanych sytuacjach "różnic kursowych" i tym samym potwierdzającą, iż opisany przez jednostkę w pytaniu sposób postępowania jest prawidłowy.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 pkt 1 i 2 oraz art. 15a ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o PDOP, dodatnie bądź ujemne różnice kursowe na rozrachunkach powstają wówczas, kiedy wartość:

przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest inna od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej na złote według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia, albo
poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest inna od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.

Funkcją powyższych regulacji dotyczących różnic kursowych na rozrachunkach jest "korekta" zarachowanego, zgodnie z zasadą memoriału, przychodu (przychodu należnego) bądź kosztu, których wysokość wynika z przeliczenia na złote wynikających z faktury należności lub zobowiązań walutowych i określenie rzeczywistej wysokości takiego przychodu bądź kosztu z dnia jego faktycznego uzyskania bądź poniesienia.

Jeżeli zatem wartość przychodu należnego - w dniu jego podatkowego zarachowania - jest niższa lub wyższa niż wartość tego przychodu w dniu uregulowania przez kontrahenta zobowiązania walutowego (w dniu otrzymania zapłaty), to wówczas, w następstwie takiej "korekty" dokonanej poprzez "różnice kursowe", podatnik urealnia wykazany wcześniej przychód do rzeczywistego jego poziomu z dnia faktycznego uzyskania tego przychodu (przychód należny plus albo minus różnica kursowa = przychód faktycznie uzyskany). Jednocześnie, taka podatkowa "korekta" przychodu należnego może być zrealizowana zarówno poprzez zwiększenie przychodów - jeżeli wykazany przychód należny był niższy niż przychód faktycznie uzyskany (wystąpią wtedy tzw. "dodatnie różnice kursowe" określone w art. 15a ust. 2 pkt 1 ustawy o PDOP), jak i poprzez zwiększenie kosztów uzyskania przychodów - jeżeli wykazany przychód należny był wyższy niż przychód faktycznie uzyskany (wystąpią wtedy tzw. "ujemne różnice kursowe", określone w art. 15a ust. 3 pkt 1 ustawy o PDOP).

Zgodnie jednak z ugruntowanym w orzecznictwie organów podatkowych stanowiskiem, wskazane w art. 15a ustawy o PDOP "różnice kursowe" powstają tylko wówczas, gdy dana należność wyrażona została w walucie obcej i gdy jednocześnie zapłata (faktyczne rozliczenie) takiej należności również nastąpiła w walucie obcej. W przypadku zaś, kiedy podatnik uzyskuje zapłatę w złotych, to wówczas - zdaniem tych organów - różnice kursowe nie powstają, a co więcej, podatnik również na podstawie ogólnych przepisów ustawy o PDOP (art. 12 ust. 1 tej ustawy) nie może korygować zarachowanego wcześniej przychodu należnego.

Wątpliwości odnoszące się do wystąpienia "różnic kursowych" powstać mogą jednak wówczas, kiedy między podmiotem regulującym należność a ostatecznym jej odbiorcą występuje "pośrednik", który należność wyrażoną w walucie, otrzymaną od podmiotu regulującego taką należność, przekazuje odbiorcy tej należności już w złotych. Naszym zdaniem, również w takim przypadku występują różnice kursowe określone w przepisach art. 15a ustawy o PDOP, których wyliczenie nastąpić powinno przy zastosowaniu kursu faktycznego waluty, czyli kursu, jaki faktycznie zastosowany został przez pośrednika przy przeliczaniu wyrażonej w walucie obcej należności na złote.

Powyższy pogląd znajduje potwierdzenie także w treści indywidualnej interpretacji z 3 lipca 2013 r. (nr IBPBI/2/423-417/13/MS), wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach i dotyczącej przypadku podobnego do przedstawionego w pytaniu Czytelnika. Jak wynikało z zapytania, podatnik zamierzał wystawiać kontrahentom faktury dokumentujące sprzedaż, w których cena sprzedaży wyrażona będzie w walucie obcej (np. w euro). Zobowiązania w walucie obcej wynikającego z takiej faktury kontrahent nie przekazywałby jednak bezpośrednio do podatnika, lecz do podmiotu pośredniczącego w rozliczeniach, a ten - po przeliczeniu wg stałego kursu kwoty faktury na złote - przekazywałby w złotych należność na rzecz wystawcy faktury. Wnioskujący o interpretację podatnik, kierując się treścią wskazanej wyżej linii orzeczniczej organów podatkowych, uznał, iż w opisanej sytuacji różnice kursowe u niego nie wystąpią, bowiem zapłatę uzyska on w złotych.

Ze stanowiskiem tym nie zgodził się jednak organ podatkowy, który w przywołanej wyżej interpretacji podatkowej stwierdził:

"(...) Odnosząc się (...) do kwestii powstania różnic kursowych w przedstawionym przez Spółkę zdarzeniu przyszłym, należy zauważyć, iż (...) dla powstania podatkowych różnic kursowych istotne jest, aby oprócz przychodu/kosztu wyrażonego w walucie obcej również otrzymanie przychodu/uregulowanie zobowiązania miało miejsce w walucie obcej. Nie można się zgodzić z Wnioskodawcą, iż w niniejszej sprawie otrzymanie przychodu/zapłata zobowiązania będzie następowała w PLN. W opinii tut. Organu korzystanie z usług Spółki pośredniczącej sprowadza się w rzeczywistości do tego, że (...) w przypadku przychodu, Wnioskodawca otrzyma walutę (kontrahent reguluje zobowiązanie w walucie), a następnie sprzeda ją (po Stałym Kursie) Spółce pośredniczącej. Tym samym Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania różnic kursowych, o których mowa w art. 15a ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z uwzględnieniem faktycznie zastosowanego kursu (Kursu Stałego). (...)"

Analogiczny do powyższego pogląd, lecz w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, wyraził także wcześniej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w indywidualnej interpretacji z 24 marca 2010 r. (nr IBPBI/1/415-16/10/KB), stwierdzając w niej:

"(...) W przypadku regulowania płatności wyrażonych w walucie obcej, za pośrednictwem konta złotówkowego, bank, z którego usług korzysta Wnioskodawca, w momencie realizacji transakcji dokonuje w istocie zakupu od kontrahenta Wnioskodawcy (w przypadku zapłaty za wystawione przez Wnioskodawcę faktury), bądź sprzedaży Wnioskodawcy (w przypadku zapłaty za otrzymane przez niego faktury) waluty obcej, po wskazanym przez bank kursie. W wyniku tak przeprowadzonych transakcji, Wnioskodawca otrzymuje na konto złotówkowe wartość wpłaconej przez kontrahenta waluty obcej, bądź też jego rachunek zostaje obciążony wartością środków walutowych przelanych przez bank na konto kontrahenta. Zatem zapłata za wystawione w walucie obcej faktury, mimo iż Wnioskodawca dysponuje jedynie złotówkami, następuje w rzeczywistości w walucie obcej.

Kontrahent Wnioskodawcy w celu zapłaty za wystawione przez niego faktury wpłaca bowiem do banku walutę obcą, bądź też otrzymuje tę walutę, w przypadku regulowania przez Wnioskodawcę faktur kosztowych.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż w przypadku dokonywania wskazanych we wniosku transakcji za pośrednictwem konta złotówkowego mogą wystąpić podatkowe różnice kursowe, o których mowa w art. 24c ust. 2 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (...)"

W świetle zatem powyższych interpretacji indywidualnych Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach przyjęty przez jednostkę sposób podatkowego rozliczania przychodów uzyskiwanych za pośrednictwem systemu PayPal uznać należy za prawidłowy.