Czy różnice kursowe od własnych środków pieniężnych wpływają na wartość początkową środka trwałego?

(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 7 listopada 2013 r., nr IBPBI/2/423-979/13/JD; zamieszczona na stronie internetowej Ministerstwa Finansów)

"(…) W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółka z tytułu nabycia środków trwałych za pośrednictwem własnego rachunku walutowego będzie realizowała wyrażone w walucie obcej zobowiązania wynikające z faktur wystawionych przez polskich oraz zagranicznych kontrahentów. Koszty ponoszone są w walutach obcych, czego konsekwencją jest powstawanie różnic kursowych.

Przepisy art. 15a ust. 2 i ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (…) pozwalają wyodrębnić dwie kategorie różnic kursowych:

a) różnice kursowe powstałe na rozrachunkach (różnice transakcyjne),

b) różnice kursowe od własnych środków lub wartości pieniężnych.

Wnioskodawca rozlicza różnice kursowe dla celów podatkowych na podstawie art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i nie korzysta z metody rachunkowej rozliczania różnic kursowych, o której mowa w art. 9b ust. 1 pkt 2 ww. ustawy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy różnice kursowe od własnych środków pieniężnych, związane z ich rozchodem, wpływają na wartość początkową środka trwałego?

(…) jeżeli podatnik wybrał ustalanie różnic kursowych w oparciu o reguły podatkowe, w takim przypadku powinien naliczać wyłącznie zrealizowane różnice kursowe, które korygują cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego. Cenę nabycia lub koszt wytworzenia powiększa się lub zmniejsza o zrealizowane różnice kursowe od zobowiązań w walucie obcej, zapłaconych w walucie obcej przed oddaniem środka trwałego do używania.

W konsekwencji, z przepisów cyt. ustawy wynikają dwa zasadnicze elementy. Pierwszy - to wymóg korygowania ceny nabycia/kosztu wytworzenia o wskazane koszty i o różnice kursowe. Drugi - to objęcie tą korektą nie jakichkolwiek różnic kursowych, lecz jedynie takich, które są naliczone (zrealizowane) do dnia przekazania do używania środka trwałego.

Podstawą do ujęcia zrealizowanych różnic kursowych w wartości początkowej pozostaje przy tym fakt, że są one związane z wydatkami na realizację inwestycji oraz zostały zrealizowane do dnia przekazania inwestycji do używania.

W konsekwencji, (…) przepis art. 16g ust. 5 updop nie wyłącza z obowiązku korygowania kosztu nabycia lub wytworzenia sytuacji, gdy różnice kursowe dotyczą ruchów własnych środków pieniężnych wyrażonych w walutach obcych. W ocenie tut. Organu, w wartości początkowej środka trwałego powinny być również uwzględnione różnice kursowe od tzw. własnych środków pieniężnych, jeżeli wydatkowanie waluty ma - co istotne - bezpośredni związek z nabyciem lub wytworzeniem tego środka trwałego.

Istnienie owego związku jest konieczne. Na wartość początkową środka trwałego mają bowiem wpływ nie jakiekolwiek różnice kursowe, ale tylko te, które powstają bezpośrednio na operacjach związanych z zapłatą ceny za "faktury inwestycyjne", dokonanych przed oddaniem nabytego lub wytworzonego środka trwałego do używania.

W świetle powyższego, Spółka jest zobligowana do korygowania kosztów nabycia lub wytworzenia o różnice kursowe powstałe w wyniku rozchodu środków z rachunku walutowego przed oddaniem środka trwałego do używania, a powstałe w związku z operacją zapłaty za faktury dotyczące nabycia lub wytworzenia środków trwałych (podkreśl. red.). (…)"

Od redakcji:

Powyższe rozstrzygnięcie potwierdza dotychczasowe stanowisko organów podatkowych. W związku z tym, dla uniknięcia ewentualnych sporów podczas kontroli podatkowych, podatnicy powinni przedstawiony sposób stosować w praktyce.

Niemniej jednak, zdaniem redakcji, podejście takie nie wynika z obowiązujących przepisów ustaw o podatku dochodowym i trudno jest się z nim zgodzić. W naszej ocenie, bardziej zasadne byłoby odniesienie kosztów lub przychodów wynikających z wyceny operacji na rachunku walutowym bezpośrednio w koszty lub przychody bieżącego okresu. Podobnie również uznał NSA w wyroku z 19 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FSK 1681/11.