A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 3 (830) z dnia 20.01.2014

Różnice kursowe od własnych środków pieniężnych w księdze podatkowej

Z jaką datą powstaje przychód lub koszt z tytułu różnic kursowych od środków pieniężnych na firmowym rachunku walutowym w jednostkach prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów w sposób uproszczony?

Różnice kursowe, w tym od własnych środków pieniężnych, wpisuje się w podatkowej księdze przychodów i rozchodów pod datą ich zrealizowania - zarówno u podatników prowadzących księgę memoriałowo, jak i w sposób uproszczony.

Różnice kursowe od własnych środków pieniężnych w walucie obcej powstają wówczas, gdy kurs waluty z dnia wpływu środków na rachunek walutowy różni się od kursu z dnia wypływu waluty z tego rachunku. Na mocy art. 24c ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 ustawy o PDOF:

a) dodatnie różnice kursowe powstają, gdy wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych - przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni,

b) ujemne różnice kursowe powstają, gdy wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych - przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Z powyższego wynika, że podatnik, który prowadzi rachunek walutowy, przelicza środki pieniężne posiadane na tym rachunku według faktycznie zastosowanego kursu waluty z dnia ich wpływu i wypływu z rachunku walutowego. Jeżeli zastosowanie kursu faktycznego nie jest możliwe, stosuje się średni kurs ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień (por. art. 24c ust. 4 ustawy o PDOF).

Kurs faktycznie zastosowany uwzględnia się wtedy, gdy podatnik rzeczywiście nabywa lub sprzedaje walutę, np. w banku - mamy wówczas do czynienia z kursem bankowym, albo w kantorze - mamy wówczas kurs kantorowy.

W sytuacji, gdy podatnik ani nie kupuje, ani nie sprzedaje waluty, tylko otrzymuje na rachunek walutowy należność od kontrahenta lub płaci kontrahentowi z rachunku walutowego zobowiązanie, nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanych kursów waluty. W takim przypadku operacje wpływu i wypływu środków pieniężnych z rachunku walutowego przelicza się po średnim kursie NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego odpowiednio dzień wpływu i wypływu waluty.

Przy wycenie środków pieniężnych, które wypływają z rachunku walutowego, stosuje się zasady określone w art. 24c ust. 8 ustawy o PDOF. Wynika z niego, że podatnicy wyznaczają kolejność wyceny środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej według przyjętej metody stosowanej w rachunkowości, której nie mogą zmieniać w trakcie roku podatkowego. Jest to metoda: FIFO (pierwsze przyszło - pierwsze wyszło), LIFO (ostatnie przyszło - pierwsze wyszło) oraz kursów średnioważonych (przeciętnych).

W podatkowej księdze przychodów i rozchodów różnice kursowe wpisuje się pod datą ich zrealizowania - zarówno u podatników prowadzących księgę metodą memoriałową, jak i uproszczoną. Dodatnie różnice kursowe zwiększają przychody podatkowe i ewidencjonuje się je w kolumnie 8 księgi "Pozostałe przychody". Z kolei ujemne różnice kursowe, które stanowią koszty uzyskania przychodów, ujmuje się w księdze podatkowej w kolumnie 13 "Pozostałe wydatki".

Przykład

1. Jednostka posiada na firmowym rachunku walutowym 5.000 euro o wartości w walucie polskiej 20.600 zł, które pochodzą z następujących wpływów:

a) 2.000 euro przeliczone po kursie 4,15 zł/euro, tj. 8.300 zł,

b) 3.000 euro przeliczone po kursie 4,10 zł/euro, tj. 12.300 zł.

Rozchód waluty z rachunku walutowego wycenia metodą FIFO. Jednostka prowadzi księgę podatkową metodą uproszczoną.

2. W dniu 8 stycznia 2014 r. jednostka uregulowała z tych środków zobowiązanie wobec kontrahenta zagranicznego w kwocie 1.500 euro. Rozchód waluty wyceniono po średnim kursie NBP z 7 stycznia 2014 r., który wynosił 4,20 zł/euro (kurs przykładowy). Z chwilą rozchodu waluty powstała dodatnia różnica kursowa od własnych środków pieniężnych w wysokości 75 zł [1.500 euro x (4,20 zł/euro - 4,15 zł/euro)], którą ujęto w księdze podatkowej w kolumnie 8 "Pozostałe przychody" - pod datą 8 stycznia 2014 r.

3. W dniu 9 stycznia br. jednostka odsprzedała do kantoru 2.000 euro po kursie kantorowym (kurs faktycznie zastosowany) wynoszącym 4 zł/euro. W związku z tą operacją powstała ujemna różnica kursowa w kwocie 225 zł [500 euro x (4,15 zł/euro - 4 zł/euro] + [1.500 euro x (4,10 zł/euro - 4 zł/euro)], którą ujęto w kolumnie 13 księgi "Pozostałe wydatki" pod datą 9 stycznia 2014 r.