A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 32 (787) z dnia 10.11.2012

Czy powstaną różnice kursowe gdy zapłata dokonana jest w złotych?

Zakupiliśmy towar od kontrahenta zagranicznego. Faktura wystawiona jest w euro. My będziemy płacić w PLN. Jak należy wycenić zapłatę, która dokonana będzie w gotówce? Czy jeśli dzisiaj jest zapłata, to powinnam wycenić ten towar po średnim kursie NPB z dnia poprzedniego? Dodam, iż Spółka rozlicza różnice kursowe metodą podatkową.

Wycena zakupionego przez Spółkę towaru powinna zostać dokonana w oparciu o kurs średni euro ogłoszony przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego "dzień poniesienia kosztu", którym zasadniczo jest dzień odpowiadający dacie wystawienia przez kontrahenta otrzymanej przez Spółkę faktury. Jednocześnie, ewentualna różnica między tak określonym "poniesionym kosztem" a faktycznym kosztem Spółki odpowiadającym zapłaconej kontrahentowi kwocie, w świetle jednolicie prezentowanego przez organy podatkowe stanowiska, nie podlega uwzględnieniu dla celów podatkowych.

Przypomnijmy, iż stosownie do art. 15 ust. 1 zdanie drugie ustawy o PDOP, koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Jednocześnie, jak wynika z art. 15a ust. 7 tej ustawy, definiującego "koszt poniesiony" na potrzeby określenia ewentualnych różnic kursowych, za koszt poniesiony uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury.

Jeżeli jednak taki poniesiony w walucie obcej, przeliczony zgodnie z powyższymi zasadami na złote i zarachowany koszt różni się od kosztu faktycznego określonego na dzień zapłaty, to wówczas zastosowanie znajdują przepisy art. 15a ustawy o PDOP, odnoszące się do różnic kursowych. Stosownie zaś do ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 2 tego artykułu, dodatnie lub ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa lub niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia.

Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 23 marca 2012 r. (sygn. akt II FSK 1508/10), istota różnic kursowych polega na urealnieniu przychodów i kosztów podatkowych z tytułu zmian kursów waluty. Pomimo jednak faktu, iż:

funkcją różnic kursowych od należności i zobowiązań jest - jak słusznie zauważył NSA w powyższym wyroku - określenie faktycznego przychodu z dnia jego uzyskania lub kosztu z dnia jego poniesienia, poprzez zwiększenie lub zmniejszenie uprzednio zarachowanego przychodu lub kosztu,
ustawodawca zapłatę zobowiązań wyrażonych w walucie obcej definiuje jako uregulowanie tych zobowiązań w jakiejkolwiek formie,
za zgodą stron uregulowanie zobowiązania wyrażonego w walucie obcej może zostać dokonane poprzez zapłatę w złotych polskich,

w stanowiskach organów podatkowych oraz sądów administracyjnych praktycznie jednolicie prezentowany jest pogląd, iż różnice kursowe uwzględniane w rozliczeniu podatkowym występują jedynie wówczas, kiedy zarówno samo zobowiązanie, jak i jego zapłata, wyrażone są w walucie obcej.

Takie stanowisko wynika m.in. z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 24 sierpnia 2012 r. (nr IPTPB3/423-173/12-6/IR), w której - komentując treść przepisów art. 15a ustawy o PDOP - organ podatkowy stwierdza, iż "(...) aby powstały różnice kursowe - w oparciu o przytoczone przepisy prawa - muszą wystąpić łącznie dwa elementy:

określenie w fakturze należności w walucie obcej,
otrzymanie faktycznej zapłaty w walucie obcej."

Analogiczne stanowisko wynika także z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 lipca 2012 r., nr IPPB5/423-284/12-2/IŚ.

Podobnie, w wyroku z 30 sierpnia 2011 r. (sygn. akt I SA/Wr 726/11) Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu stwierdza, że różnice kursowe w przypadku kosztów poniesionych w walucie obcej bądź przychodów wyrażonych w walucie obcej powstają wówczas, jeżeli płatność dokonywana jest również w walucie obcej. W wyroku tym WSA stwierdził także, iż podstawą "korekty" wysokości zarachowanego po przeliczeniu na złote kosztu poniesionego w walucie obcej nie mogą być również przepisy art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, według którego kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Zdaniem sądu, takie różnice między kosztem zarachowanym a faktycznie poniesionym mają zatem wymiar wyłącznie ekonomiczny i nie mają one charakteru podatkowego.

W świetle zatem przywołanych orzeczeń ewentualna różnica, jaka wystąpi w pytającej Spółce pomiędzy wartością zakupionego towaru, wyliczoną na podstawie kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień "poniesienia kosztu" a wartością tego towaru określoną w złotych i wynikającą z zapłaconej kontrahentowi kwoty, nie będzie stanowiła podstawy do korekty pierwszej ze wskazanych wartości.