A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 36 (935) z dnia 20.12.2016

Od wyżywienia ponad limit diety należy pobrać podatek dochodowy - wyrok NSA

Ze zwolnienia od podatku dochodowego korzysta wyłącznie ta część otrzymanych przez pracownika świadczeń na pokrycie kosztów wyżywienia w podróży (bez względu na formę tego świadczenia), która nie przekracza wysokości diety z tytułu podróży służbowej.

(wyrok NSA z 5 października 2016 r., sygn. akt II FSK 2521/14)

Spór dotyczył przepisu art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o PDOF, na podstawie którego wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w rozporządzeniu dotyczącym podróży służbowej.

Spółka wysyłająca swoich pracowników w podróże służbowe krajowe, jak i zagraniczne, zamierzała na podstawie regulaminu wewnętrznego pokrywać pracownikom pełne koszty wyżywienia podczas tych podróży. Wystąpiła z pytaniem do organu podatkowego, czy zapewniając pracownikom posiłki o wartości wyższej niż kwota diety, powinna jako płatnik pobrać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Spółka uważała, że skoro posiłki (też usługi gastronomiczne) służyć mają jedynie prawidłowemu wykonywaniu obowiązków służbowych, to ich otrzymanie nie spowoduje przysporzenia (wzbogacenia pracowników), które skutkowałoby powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. Z takim stanowiskiem nie zgodził się organ podatkowy i w interpretacji indywidualnej uznał, że wyżywienie ponad limit diety podlega opodatkowaniu PIT. WSA jednak uchylił tę interpretację. W ocenie WSA to, że wartość posiłków będzie przekraczać limity diet, nie ma żadnego znaczenia prawnego, gdyż nie mamy tu do czynienia z dietą, a prawem pracodawcy jest określić górną wartość przekazywanego pracownikowi posiłku. Wyrok WSA został jednak uchylony przez NSA.

Stanowisko NSA

W uzasadnieniu wyroku NSA przypomniał, że z przepisów rozporządzenia w sprawie podróży służbowych wynika, że dieta w czasie podróży służbowej jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia. Dieta nie przysługuje, jeżeli pracownikowi zapewniono bezpłatne całodzienne wyżywienie. Ponadto kwotę diety zmniejsza się odpowiednio o koszt zapewnionego bezpłatnego wyżywienia, przyjmując, że każdy posiłek stanowi odpowiednio: śniadanie i kolacja - po 25% diety, a obiad - 50% diety. NSA stwierdził, że w świetle powyższych przepisów nie może budzić wątpliwości, iż dieta jest normatywnym określeniem świadczenia przeznaczonego na pokrycie kosztów wyżywienia pracownika w czasie podróży służbowej, przy czym jest to regulacja kompleksowa, określająca konsekwencje wszelkich form wyżywienia pracownika w czasie podróży służbowej. Rezygnacja przez pracodawcę z wypłacania diety na rzecz zapewnienia bezpłatnego i pełnego wyżywienia nie oznacza, że ma zastosowanie zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a) ustawy o PDOF. W przepisie tym - jak stwierdził NSA - wprost bowiem wskazano, że zwolnienie stosuje się do wysokości diet określonych we właściwych przepisach.

Innymi słowy - w zakresie zwrotu kosztów wyżywienia za czas podróży służbowej wolna od podatku dochodowego jest tylko równowartość diety określonej w przepisach dotyczących podróży służbowych.

Ponadto w ocenie NSA, w omawianej sprawie znaczenie ma pogląd wyrażony w wyroku Trybunału Konstytucyjnego definiujący kryteria uznania świadczenia ponoszonego na rzecz pracownika jako nieodpłatnego świadczenia (wyrok z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13). NSA przypomniał, że zdaniem Trybunału, za przychód pracownika mogą być uznane świadczenia, które:

po pierwsze, zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
po drugie, zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
po trzecie, korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

NSA uznał, że pokrycie (zwrot) pełnych kosztów wyżywienia w czasie podróży służbowej jest wydatkiem poniesionym w interesie pracownika i to jemu przynosi wymierną korzyść. Zwrotowi bowiem podlegają tylko "zwiększone koszty wyżywienia" i to świadczenie jako integralnie związane z podróżą służbową podlega zwolnieniu od podatku dochodowego.

Od redakcji:

To kolejny wyrok NSA, zgodnie z którym konieczne jest opodatkowanie zwróconych (czy sfinansowanych) przez pracodawcę kosztów wyżywienia ponad limit diet. Tak orzekł też NSA w wyroku z 11 września 2015 r., sygn. akt II FSK 1516/13 i w wyroku z 5 kwietnia 2016, sygn. akt II FSK 416/14. Pisaliśmy o tym w Biuletynie Informacyjnym nr 13 z 1 maja 2016 r.