Motocykl w działalności gospodarczej

Zdarza się, że podatnicy ponoszą wydatki na zakup motocykla dla celów prowadzonej działalności. Jego nabycie podyktowane jest możliwością sprawniejszego i szybszego dotarcia do klientów. W chwilach natężenia ruchu w mieście, a także ze względu na utrudnione i ograniczone możliwości parkowania, motocykl jest bardziej ekonomiczny niż samochód. Ma to również odniesienie do kosztów jego używania i ich rozliczenia podatkowego.

Motocykl środkiem trwałym

Nabyty lub wytworzony we własnym zakresie motocykl może zostać uznany za środek trwały, jeżeli:

stanowi własność lub współwłasność podatnika,
jest kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
przewidywany okres jego używania jest dłuższy niż rok,
jest wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddany do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.

Wydatki na nabycie motocykla zaliczonego do środków trwałych, którego wartość początkowa przekracza 3.500 zł, mogą zostać odniesione do kosztów uzyskania przychodów tylko poprzez odpisy amortyzacyjne. Dokonuje się ich, przy zastosowaniu wybranej metody amortyzacji, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek transportu zostanie wprowadzony do ewidencji środków trwałych.

Motocykl ten może być amortyzowany metodą liniową przy zastosowaniu stawki z Wykazu stawek amortyzacyjnych, tj. stawki 20%. Przyjęcie tej metody oznacza, że okres jego amortyzacji będzie wynosił 5 lat. Można go również amortyzować:

metodą degresywną, która jest przewidziana m.in. dla środków transportu (za wyjątkiem samochodów osobowych),
indywidualną stawką amortyzacyjną nie wyższą niż 40% - jeżeli podatnik kupi używany motocykl i udowodni, że przed nabyciem był on wykorzystywany co najmniej przez okres 6 miesięcy lub przed jego wprowadzeniem po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych poniesie wydatki na ulepszenie w wysokości co najmniej 20% jego wartości początkowej.

Zwykle motocykl jest użytkowany tylko przez część roku (z uwagi na warunki pogodowe). Tymczasem od używanego sezonowo motocykla będącego środkiem trwałym odpisów amortyzacyjnych należy dokonywać w okresie jego wykorzystywania (art. 22h ust. 1 pkt 3 ustawy o pdof i art. 16h ust. 1 pkt 3 ustawy o pdop). Wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku.

Ponadto motocykl można zamortyzować jednorazowo, jeśli spełnione są warunki określone w art. 22k ust. 7-13 ustawy o pdof i art. 16k ust. 7-13 ustawy o pdop (wówczas nie ma zastosowania amortyzacja sezonowa).

Inne regulacje

Szczególne rozwiązania mogą być zastosowane w stosunku do motocykla, którego wartość początkowa jest równa lub niższa niż 3.500 zł. W tym przypadku podatnik, poza prawem zaliczenia go do środków trwałych i dokonywaniem odpisów amortyzacyjnych na wcześniej wymienionych zasadach, może:

zaliczyć motocykl do środków trwałych i dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu oddania go do używania albo w miesiącu następnym (art. 22f ust. 3 ustawy o pdof i art. 16f ust. 3 ustawy o pdop),
nie zaliczyć motocykla do środków trwałych, a wydatki odnieść do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania go do używania (art. 22d ust. 1 ustawy o pdof i art. 16d ust. 1 ustawy o pdop); przy czym u podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów motocykl o wartości powyżej 1.500 zł, który nie został zaliczony do środków trwałych, powinien być wykazany w ewidencji wyposażenia.

Ubezpieczenie i remonty powypadkowe

Jeżeli motocykl jest wykorzystywany na potrzeby działalności i zostanie objęty ubezpieczeniem, składki na jego ubezpieczenie są w całości kosztem. Zasada ta ma zastosowanie zarówno do motocykli zaliczonych, jak i niezaliczonych do środków trwałych, ale stanowiących składniki majątku firmy. Dotyczy ona wszystkich ubezpieczeń komunikacyjnych, czyli m.in. OC i AC. Do składek na ostatnie z wymienionych ubezpieczeń nie ma bowiem zastosowania limitowanie wynikające z art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o pdof i odpowiednio art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o pdop.

Ponadto zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia (AC) nie jest w przypadku omawianej grupy środków transportu warunkiem koniecznym zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku ich utraty lub likwidacji oraz wydatków związanych z ich remontem powypadkowym. Warunek ten muszą spełniać wyłącznie samochody. Tak więc wydatki poniesione na remont powypadkowy wykorzystywanych w działalności gospodarczej motocykli stanowią koszt, nawet jeżeli nie są one objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.

Wydatki z tytułu używania motocykla

Wydatki z tytułu używania motocykla stanowiącego składnik majątku firmy (np. zakup paliwa, części zamiennych, naprawy) stanowią koszt na podstawie dowodów ich poniesienia. Oczywiście kosztem mogą być wyłącznie wydatki z tytułu jego wykorzystywania na potrzeby działalności gospodarczej. Przy czym jeżeli motocykl nie jest ujęty w ewidencji środków trwałych, wydatków tych nie trzeba rozliczać poprzez ewidencję przebiegu. Do motocykli nie ma bowiem zastosowania art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o pdof i art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o pdop. Z powołanych przepisów wynika co prawda obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu w celu ustalenia limitu wyznaczającego kwotę wydatków faktycznie poniesionych z tytułu jego używania, które mogą być zaliczone do kosztów. Jednak ograniczenie to nie ma zastosowania do wszystkich pojazdów, a wyłącznie do samochodów osobowych:

niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych, w tym stanowiących własność przedsiębiorcy - u osób fizycznych,
niestanowiących składników majątku - u osób prawnych.

Podstawa prawna:

ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.),
ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.).