Nowe zasady opodatkowania podatkiem liniowym

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów z działalności gospodarczej mogą opłacać podatek liniowy w wysokości 19% podstawy jego obliczenia.

Statuując tę formę opodatkowania, ustawodawca wprowadził regulacje, które wyłączają prawo określonych grup podatników do opłacania podatku według jednolitej stawki. Z art. 9a ust. 3 updof (w brzmieniu obowiązującym do 19 maja 2010 r.) wynika, że jeżeli podatnik, który wybrał sposób opodatkowania podatkiem liniowym, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:

1) wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy, lub

2) wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym

- w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w tej formie i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 updof, oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.

Przykład

Założenia:

pani Anna pracowała jako kadrowa w spółce ABC,
w 2008 r. zrezygnowała z pracy i założyła własną działalność gospodarczą w zakresie doradztwa księgowo-kadrowego,
na 2009 r. wybrała opodatkowanie podatkiem liniowym, zawiadamiając o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

W 2009 r. jednym z klientów pani Anny została spółka ABC, na rzecz której podatniczka podjęła się prowadzenia dokumentacji kadrowej.

Z uwagi na uzyskanie w ramach działalności gospodarczej przychodów ze świadczenia usług na rzecz byłego pracodawcy, odpowiadających czynnościom wykonywanym w poprzednim roku podatkowym w ramach stosunku pracy, pani Anna utraciła prawo do opłacania w 2009 r. podatku liniowego.

Z dniem 20 maja 2010 r. powołany art. 9a ust. 3 updof uległ zmianie poprzez uchylenie jego pkt 1. Zmiana ta została wprowadzona ustawą z dnia 18 marca 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 75, poz. 473).

Z nowego brzmienia tego przepisu wynika, że jeżeli podatnik, który wybrał sposób opodatkowania podatkiem liniowym, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w sposób określony w art. 30c updof i jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 updof, oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.

Zwróć uwagę!

Ustawodawca nie rozciągnął skutków wynikających ze zmiany przepisu art. 9a ust. 3 updof na zdarzenia, które miały miejsce przed wejściem w życie nowelizacji. Należy zatem uznać, że obowiązywanie nowej regulacji nie wpłynie na sytuację podatników, którzy wcześniej utracili prawo do opłacania podatku liniowego w 2010 r.

Przykład

Założenia:

pani Anna pracowała jako kadrowa w spółce ABC,
w 2009 r. zrezygnowała z pracy i założyła własną działalność gospodarczą w zakresie doradztwa księgowo-kadrowego,
na 2010 r. wybrała opodatkowanie podatkiem liniowym, zawiadamiając o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Przypadek I

Podatniczka w lutym 2010 r. zawarła z byłym pracodawcą, spółką ABC, umowę o świadczenie usług w zakresie prowadzenia dokumentacji kadrowej i uzyskała w tym miesiącu pierwszy przychód z tego tytułu. W stanie prawnym obowiązującym w lutym 2010 r. świadczenie na rzecz byłego pracodawcy w ramach działalności gospodarczej usług odpowiadających czynnościom, które podatnik wykonywał w poprzednim roku podatkowym na podstawie umowy o pracę (spółdzielczej umowy o pracę) stanowiło przesłankę utraty prawa do opłacania podatku liniowego. W tej sytuacji pani Anna jest obowiązana wpłacać zaliczki od dochodu uzyskanego od początku roku obliczone według skali podatkowej.

Przypadek II

Pani Anna 24 maja 2010 r. zawarła z byłym pracodawcą, spółką ABC, umowę o świadczenie usług w zakresie prowadzenia dokumentacji kadrowej. Podatniczka ma prawo do opodatkowania działalności gospodarczej w 2010 r. podatkiem liniowym, mimo osiągania przychodów od byłego pracodawcy ze świadczenia usług odpowiadających czynnościom wykonywanym u tego pracodawcy w 2009 r. w ramach stosunku pracy.

W zakresie wyboru opodatkowania podatkiem liniowym nadal obowiązuje ograniczenie związane ze świadczeniem usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, jeżeli usługi te odpowiadają czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy.

Przykład

Założenia:

pani Anna jest zatrudniona w spółce ABC na stanowisku kadrowej,
podatniczka prowadzi również samodzielną działalność gospodarczą w zakresie doradztwa księgowo-kadrowego, z której w 2010 r. opłaca podatek liniowy.

Przypadek I

Spółka ABC zleciła pani Annie, na podstawie zawartej z nią umowy cywilnoprawnej, prowadzenie spraw księgowych. Osiąganie przychodów z tytułu świadczenia usług, które nie odpowiadają czynnościom wykonywanym na rzecz pracodawcy w ramach umowy o pracę, nie pozbawia podatniczki prawa do korzystania z opodatkowania podatkiem liniowym.

Przypadek II

Spółka ABC, na podstawie umowy zawartej z panią Anną 24 maja 2010 r., zleciła jej prowadzenie określonych spraw kadrowych, którymi podatniczka do tego czasu zajmowała się w ramach powierzonych jej obowiązków pracowniczych. Uzyskanie przychodu na podstawie tej umowy spowoduje, że podatniczka utraci prawo do opłacania podatku liniowego w 2010 r.