A A A

Przegląd Podatku Dochodowego nr 4 (268) z dnia 20.02.2010

Informacja PIT-11 oraz załącznik PIT-R

1. Zagadnienia ogólne

Kiedy i komu składa się PIT-11?

Informację PIT-11₍₁₇₎ należy sporządzić i złożyć w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym. PIT-11 trzeba przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu właściwemu:

według miejsca zamieszkania podatnika - w przypadku osób mających na terytorium Polski miejsce zamieszkania,
w sprawach opodatkowania osób zagranicznych - w przypadku nierezydentów, czyli osób niemających na terytorium Polski miejsca zamieszkania.

Sporządzając PIT-11 za 2009 r., trzeba pamiętać, że termin jego złożenia upływa 1 marca 2010 r., ponieważ 28 lutego 2010 r. przypada w niedzielę.

Przy czym, jeśli obowiązek poboru przez płatników, o których mowa w art. 31, 33 i 35 updof (m.in. zakłady pracy, rolnicze spółdzielnie produkcyjne, podmioty wypłacające stypendia, zakłady karne itd.), zaliczek ustał w ciągu roku, płatnicy ci mają obowiązek wystawienia PIT-11 na pisemny wniosek podatnika, w terminie 14 dni od dnia złożenia tego wniosku.

Kto powinien złożyć PIT-11?

Do sporządzenia informacji PIT-11 zobowiązane są:

osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, wypłacające przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, dokonujące wypłat z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej,
rolnicze spółdzielnie produkcyjne oraz inne spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną dokonujące na rzecz członków spółdzielni lub ich domowników wypłat z tytułu dniówek obrachunkowych, udziału w dochodzie podzielnym spółdzielni, a także wypłat zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego,
osoby prawne i ich jednostki organizacyjne dokonujące wypłaty emerytur i rent z zagranicy,
jednostki organizacyjne uczelni, placówki naukowe, zakłady pracy oraz jednostki organizacyjne wypłacające stypendia,
organy zatrudnienia wypłacające świadczenia z Funduszu Pracy,
biura terenowe Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wypłacające świadczenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
areszty śledcze oraz zakłady karne wypłacające należności za pracę tymczasowo aresztowanym oraz skazanym,
spółdzielnie dokonujące wypłat z tytułu oprocentowania wkładów pieniężnych członków spółdzielni, zaliczonego w ciężar kosztów spółdzielni,
oddziały Wojskowej Agencji Mieszkaniowej wypłacające żołnierzom świadczenia pieniężne wynikające z przepisów ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
centrum integracji społecznej wypłacające świadczenia integracyjne i motywacyjne premie integracyjne przyznane na podstawie ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. nr 122, poz. 1143 ze zm.),
podmioty przyjmujące na praktykę absolwencką wypłacające świadczenia pieniężne z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz. U. nr 127, poz. 1052).

Do sporządzenia i przekazania informacji PIT-11 zobowiązane są również osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonywały wypłaty świadczeń z tytułu działalności określonej w art. 13 pkt 2 i 4-9 updof oraz art. 18 updof.

Obowiązek sporządzenia i przekazania informacji PIT-11 dotyczy także:

osób prowadzących gospodarstwo domowe, wypłacających należności wynikające z zawartej umowy aktywizacyjnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, oraz
komorników sądowych lub podmiotów niebędących następcą prawnym zakładu pracy, którzy przejęli od tego zakładu zobowiązania wynikające ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy - dokonujących wypłaty świadczeń, o których mowa w art. 12 updof.

Co ująć w PIT-11?

W PIT-11 płatnicy ujmują m.in.:

przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych,
należności za pracę tymczasowo aresztowanych,
przychody z działalności wykonywanej osobiście,
przychody z czynności związanych z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,
przychody z praw autorskich,
inne przychody (m.in. świadczenia z tytułu praktyki absolwenckiej), a także
otrzymane przez podatnika przychody z zagranicy (art. 21 ust. 1 pkt 74 updof), z bezzwrotnej pomocy zagranicznej określone w art. 21 ust. 1 pkt 46 updof, oraz dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Przychody, koszty uzyskania przychodów, dochody, dochody zwolnione od podatku oraz zaliczki na podatek z poszczególnych źródeł należy wykazać w części E formularza PIT-11 (poz. 36-75). W tej części wykazuje się też składki na ubezpieczenia społeczne krajowe i zagraniczne (poz. 76-77) podlegające odliczeniu od dochodu, a także składki na ubezpieczenie zdrowotne krajowe i zagraniczne (poz. 78-79) podlegające odliczeniu od podatku.

W części F formularza wykazuje się w:

1) poz. 80 - przychody otrzymane z zagranicy określone w art. 21 ust. 1 pkt 74 updof, tj. renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia przyznane ofiarom wojny i członkom ich rodzin, renty wypadkowe związane z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945,

2) poz. 81 - przychody z bezzwrotnej pomocy zagranicznej określone w art. 21 ust. 1 pkt 46 updof.

2. PIT-11 dla pracowników oddelegowanych za granicę

Sposób wypełnienia informacji PIT-11 pracownikom oddelegowanym do pracy za granicę zależy od metody unikania podwójnego opodatkowania, jaka wynika z danej umowy międzynarodowej.

W zależności od postanowień konkretnej umowy międzynarodowej jest to metoda:

wyłączenia z progresją (na gruncie polskich przepisów sprecyzowana w art. 27 ust. 8 updof) bądź
proporcjonalnego odliczenia (art. 27 ust. 9 i 9a updof).

Zagraniczne dochody w PIT-11

Przy metodzie wyłączenia z progresją dochody uzyskane za granicą są zwolnione od podatku w Polsce, ale mają wpływ na podatek od dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce. Zagraniczne dochody uwzględnia się do ustalenia stopy procentowej, według której będzie obliczony podatek należny od dochodu uzyskanego w Polsce.

W poz. 39 informacji PIT-11 powinny być wykazane dochody wolne od podatku na podstawie umów międzynarodowych o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych. Obowiązek ujęcia w PIT-11 dochodów zagranicznych wolnych od podatku dotyczy dochodów, które zostały uzyskane od 1 stycznia 2009 r.

Jak wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 8 grudnia 2009 r., nr IPPB4/415-610/09-2/SP w informacji PIT-11 za 2009 r., w poz. 39 płatnik powinien wykazać dochód pracownika oddelegowanego do pracy za granicą, tj. przychód za okres oddelegowania pomniejszony o 30% diety, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 20 updof oraz koszty uzyskania przychodów ustalone zgodnie z art. 22 ust. 2 updof.

W 2009 r. metoda wyłączenia z progresją była przyjęta w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę np. z:

Austrią (Dz. U. z 2005 r. nr 224, poz. 1921 ze zm.),
Niemcami (Dz. U. z 2005 r. nr 12, poz. 90),
Francją (Dz. U. z 1977 r. nr 1, poz. 5),
Szwecją (Dz. U. z 2006 r. nr 26, poz. 193),
Wielką Brytanią i Północną Irlandią (Dz. U. z 2006 r. nr 250, poz. 1840).

Metoda proporcjonalnego odliczenia polega na tym, że w Polsce podatek zapłacony za granicą podlega odliczeniu od podatku obliczonego od łącznych dochodów uzyskanych w roku podatkowym, ale tylko do wysokości podatku przypadającego na dochód uzyskany za granicą. Metoda ta obowiązuje również w przypadku podatnika, który mając miejsce zamieszkania w Polsce, uzyskiwał wyłącznie dochody poza terytorium Polski lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Polski. Przy tej metodzie całość dochodów osób oddelegowanych do pracy za granicę jest opodatkowana w Polsce.

Płatnik powinien w poz. 36 PIT-11 ująć m.in. przychody z tytułu pracy wykonywanej za granicą. Trzeba również pamiętać, aby przy ustalaniu wysokości przychodów pominąć te zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 20 updof, tj. część odpowiadającą kwocie stanowiącej 30% diety za każdy dzień pobytu za granicą.

W poz. 37 należy wykazać pracownicze koszty uzyskania przychodów. Przychody związane z pracą za granicą, po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodów, będą również uwzględnione w poz. 38 PIT-11.

W poz. 40 PIT-11 należy uwzględnić jedynie zaliczki pobrane przez płatnika zgodnie z art. 31 i 32 updof, tj. zaliczki odprowadzone do polskiego urzędu skarbowego.

W stanie prawnym obowiązującym w 2009 r. metoda proporcjonalnego odliczenia była przyjęta w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę np. z:

Belgią (Dz. U. z 2004 r. nr 211, poz. 2139),
Holandią (Dz. U. z 2003 r. nr 216, poz. 2120).

Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne

W PIT-11 należy wykazać nie tylko składki, które wpłacano do polskiego systemu ubezpieczeń. Na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 2a oraz art. 27b ust. 1 pkt 2 updof, podatnicy mogą odliczyć zapłacone w państwach należących do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz w Szwajcarii:

od dochodu - składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne,
od podatku - składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne.

Odliczeniu od dochodu (przychodu) podlegają tylko te składki na ubezpieczenie społeczne, których podstawą wymiaru jest dochód (przychód) podlegający opodatkowaniu, i które za granicą nie zostały potrącone od dochodu (przychodu) lub podatku.

Należy też dodać, że odliczenie składek jest możliwe, o ile istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne.

Składki na ubezpieczenia społeczne, podlegające odliczeniu od dochodu (w tym zagraniczne) wykazuje się w poz. 76 PIT-11, dodatkowo składki zagraniczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2a updof, trzeba wyszczególnić w poz. 77 PIT-11.

Składki na ubezpieczenie zdrowotne, podlegające odliczeniu od podatku (w tym zagraniczne) należy ująć w poz. 78 PIT-11, z tym że składki zagraniczne należy dodatkowo wskazać w poz. 79 PIT-11.

Przykład

W lutym 2009 r. firma wysłała pracownika do pracy w Niemczech. Pracownik pracował tam do końca roku. Przez cały ten okres podlegał ubezpieczeniom w Niemczech.

W 2009 r. pracownik w tym zakładzie pracy otrzymał przychód ze stosunku pracy w kwocie 72.000 zł, w tym 6.000 zł za pracę w Polsce, a 66.000 zł za okres oddelegowania.

Umowa polsko-niemiecka o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowi, że dochody z pracy najemnej podlegają zwolnieniu od podatku w państwie zamieszkania pracownika, czyli w Polsce (metoda wyłączenia z progresją).

Na podstawie art. 32 ust. 6 updof, pracodawca nie pobierał zaliczek od wynagrodzeń, które podlegały opodatkowaniu w Niemczech.

W informacji PIT-11 pracodawca wykazał:

-	poz. 36 - przychód (tylko wynagrodzenie za pracę wykonaną w styczniu)	6.000,00 zł,
-	poz. 37 - koszty uzyskania przychodów (tylko koszty związane z wynagrodzeniem za styczeń)	111,25 zł,
-	poz. 38 - dochód (kwota z poz. 36 minus kwota z poz. 37)	5.888,75 zł,
-	poz. 39 - dochód zwolniony od podatku na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (przychód za okres oddelegowania pomniejszony o 30% diety, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 20 updof oraz koszty uzyskania przychodów ustalone zgodnie z art. 22 ust. 2 updof)	46.890,55 zł,
-	poz. 40 - zaliczka pobrana przez płatnika (tylko zaliczka pobrana od wynagrodzenia za styczeń)	464,00 zł,
-	poz. 76 (tylko składki na ubezpieczenia społeczne naliczone za styczeń, gdyż w tej pozycji nie uwzględnia się składek, których podstawę wymiaru stanowił dochód zwolniony od opodatkowania na podstawie polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania)	822,60 zł,
-	poz. 78 (tylko składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczona za styczeń, ponieważ w tej pozycji nie uwzględnia się składek, których podstawę wymiaru stanowił dochód zwolniony od opodatkowania na podstawie polsko-niemieckiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania)	401,25 zł.

Uwaga: Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 ze zm.), w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie uwzględnia się części wynagrodzenia pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców - w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Tak ustalony miesięczny przychód pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, czyli w 2009 r. od kwoty 3.193 zł. Z tym zastrzeżeniem, że praca za granicą była wykonywana przez cały miesiąc. Jeżeli bowiem pracownik w danym miesiącu przebywał na zwolnieniu lekarskim, korzystał z urlopu bezpłatnego, rozpoczął lub zakończył pracę za granicą w trakcie miesiąca, to podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne może być w 2009 r. niższa od kwoty 3.193 zł. W takim przypadku zmniejszenia podstawy wymiaru składek dokonuje się na zasadach określonych w art. 18 ust. 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.).

Tak ustalona kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi też podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (oczywiście po pomniejszeniu jej o składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowane przez pracownika).

Przykład

W lutym 2009 r. firma wysłała pracownika do pracy w Holandii. Pracownik pracował tam do końca roku. Przez cały ten okres podlegał ubezpieczeniom w Polsce. W 2009 r. pracownik w tym zakładzie pracy otrzymał przychód ze stosunku pracy w kwocie 72.000 zł, w tym 6.000 zł za pracę w Polsce, a 66.000 zł za okres oddelegowania.

Na podstawie umowy polsko-holenderskiej o unikaniu podwójnego opodatkowania dochody osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce z pracy najemnej wykonywanej w Holandii nie są zwolnione od podatku w państwie zamieszkania pracownika, czyli w Polsce. Polska zezwoli na odliczenie od podatku kwoty równej podatkowi od dochodu zapłaconemu w Holandii. Jednak takie odliczenie nie może przekroczyć tej części podatku, jaka została obliczona przed dokonaniem odliczenia i która odpowiada tej części dochodu, która może być opodatkowana w Holandii (metoda odliczenia proporcjonalnego).

Na wniosek pracownika, zgodnie z art. 32 ust. 6 updof, zakład pracy pobierał zaliczki na podatek dochodowy w Polsce.

W informacji PIT-11 pracodawca wykazał:

-	poz. 36 - przychód (wynagrodzenie za pracę wykonywaną w Polsce i w Holandii, pomniejszone o przychody wolne od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 20 updof)	54.114,30 zł,
-	poz. 37 - koszty uzyskania przychodów (12 x 111,25 zł)	1.335,00 zł,
-	poz. 38 - dochód (kwota z poz. 36 minus kwota z poz. 37)	52.779,30 zł,
-	poz. 40 zaliczka pobrana przez płatnika	5.179,00 zł,
-	poz. 76 (składki na ubezpieczenia społeczne naliczone od wynagrodzeń wypłacanych od stycznia do grudnia 2009 r.)	5.637,96 zł,
-	poz. 78 (składki na ubezpieczenie zdrowotne naliczone od wynagrodzeń wypłacanych od stycznia do grudnia 2009 r.)	2.750,09 zł.

3. Załącznik PIT-R

Informację PIT-R₍₁₃₎ mają obowiązek sporządzić płatnicy dokonujący wypłat należności osobom z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich określonych w art. 13 pkt 5 i 6 updof.

W PIT-R wykazuje się w szczególności zwolnione od podatku należności określone w:

1) art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) updof, czyli diety i inne należności z tytułu odbywanej podróży, które zostały zwolnione od podatku do wysokości określonej w rozporządzeniach dotyczących podróży służbowych,

2) art. 21 ust. 1 pkt 17 updof, czyli diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, które to należności zostały zwolnione od podatku do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2.280 zł.

Warto zwrócić uwagę, że „Z obowiązkami społecznymi i obywatelskimi mamy do czynienia w przypadku czynności i zadań związanych z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych, jakimi są obowiązki wynikające z funkcji np. radnego, posła czy senatora. Będą to przede wszystkim obowiązki związane z uczestniczeniem obywateli w sprawowaniu władzy publicznej (zarówno wykonawczej, sądowniczej, jak i ustawodawczej). Dotyczy to również określonych funkcji w ramach organizacji o charakterze społecznym (organizacje pozarządowe), w tym również w ramach wolontariatu. Powyższe oznacza, że pojęcie obowiązków społecznych i obywatelskich jest spełnione w przypadku czynności i zadań, związanych z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych, a takimi niewątpliwie są obowiązki radnego” (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 6 listopada 2009 r., nr ITPB2/415-681/09/PS).

Jak wypełnić PIT-R?

W części D formularza płatnik wykazuje w kolumnie:

1) b - ogólną kwotę wypłat dokonanych w danym miesiącu, z uwzględnieniem kwot wolnych od podatku dochodowego na podstawie obu wymienionych tytułów,

2) c - kwoty wypłaconych diet i innych należności z tytułu podróży, wolnych od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b) updof,

3) d - diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, wypłacone osobom pełniącym obowiązki społeczne i obywatelskie, wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 updof,

4) e - kwotę podlegającą opodatkowaniu, czyli nadwyżkę wypłaconych należności i sumy kwot wolnych od podatku, tj. kol. b - (c + d).

Informacja PIT-R stanowi załącznik do informacji PIT-11, w której w poz. 82 należy wskazać, czy dołącza się do niej PIT-R. W wierszu 7 części E PIT-11 należy wykazać kwotę do opodatkowania wykazaną w poz. 80 PIT-R.

Rozliczenia kwot otrzymywanych przez podatników w PIT-R dokonuje się w układzie miesięcznym, tj. za każdy miesiąc odrębnie. Ma to znaczenie w określaniu kwot zwolnionych od podatku zwłaszcza w przypadku skumulowania wypłacanych kwot dotyczących kilku miesięcy. Jak stwierdził Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 22 sierpnia 2008 r., nr ITPB2/415-633/08/TJ: „(...) limitem zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy, objęte są kwoty diet dotyczące danego miesiąca a nie wypłacone w danym miesiącu. W konsekwencji wypłata zaległych diet, które mieszczą się w granicach ustawowego limitu nie spowoduje obowiązku pobrania przez płatnika podatku dochodowego”.

Zwróć uwagę!

W przypadku gdy płatnik wypłaca danej osobie tylko wspomniane wcześniej należności z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich, które nie przekraczają kwot wolnych od podatku, wówczas nie sporządza PIT-11, a jedynie informację PIT-R. Jeden egzemplarz PIT-R płatnik przekazuje podatnikowi, a drugi urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika.

4. Pytania i odpowiedzi

1) Co należy rozumieć przez dochód zwolniony od podatku, który wykazuje się w rubryce 39 formularza PIT-11?

W rubryce 39 formularza PIT-11 nie uwzględnia się przychodów wolnych od podatku na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przychodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. W rubryce tej należy jednak wykazać dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Mogą to być przykładowo dochody, do których ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, służące do wyliczenia stopy procentowej mającej zastosowanie do opodatkowania dochodów uzyskanych w Polsce.

2) Czy mamy obowiązek wcześniejszego wystawienia zleceniobiorcy, na jego wniosek, informacji PIT-11?

Nie, obowiązek wystawienia PIT-11 w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku przez podatnika dotyczy tylko płatników wymienionych w art. 31, 33 i 35 updof. Powołane przepisy nie dotyczą zleceniodawców.

3) Co płatnik powinien zrobić z nieodebranymi przez podatników informacjami PIT-11 przesłanymi pocztą?

Na płatniku ciąży obowiązek przekazania podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu informacji rocznej w określonym terminie. Jeżeli płatnik sporządził ją tym podmiotom i w ustawowym terminie podjął czynności mające na celu jej doręczenie zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz. U. z 2008 r. nr 189, poz. 1159 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 9 stycznia 2004 r. w sprawie warunków wykonywania powszechnych usług pocztowych (Dz. U. nr 5, poz. 34 ze zm.), przyjąć należy, iż wywiązał się z ciążących na nim obowiązków. Zwrócona przez pocztę przesyłka powinna być dołączona do dokumentacji podatnika wraz z adnotacją Poczty Polskiej S.A. dotyczącą niemożności jej doręczenia.

4) W maju 2009 r. płatnik pobrał od przychodów z umowy zlecenia zryczałtowany podatek dochodowy zamiast zaliczki na podatek. Czy kwotę pobranego podatku powinien wykazać w informacji PIT-11?

Podatek dochodowy od osób fizycznych jest podatkiem rocznym i ostateczne jego rozliczenie następuje po zakończeniu roku podatkowego. Niezależnie od rodzaju czynności dokonanych przez płatnika, przychód z umowy zlecenia podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych powinien zostać wykazany przez podatnika w zeznaniu rocznym. Jeżeli więc płatnik pomylił się i pobrał zamiast zaliczki zryczałtowany podatek, powinien wykazać go w informacji PIT-11 tak, aby umożliwić podatnikowi poprawne rozliczenie się z osiągniętych przychodów.

5) Czy w informacji PIT-11 wykazuje się przychody zwolnione od podatku?

Co do zasady, w PIT-11 wykazuje się przychody podlegające opodatkowaniu, czyli przychody, które podatnicy mają obowiązek wykazać w zeznaniu rocznym. Wyjątek dotyczy przychodów zwolnionych od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74 updof, tj. przychodów pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe oraz otrzymywanych z zagranicy: rent inwalidzkich z tytułu inwalidztwa wojennego, kwot zaopatrzenia przyznanych ofiarom wojny oraz członkom ich rodzin, rent wypadkowych osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945.

6) W jaki sposób należy określić końcowy okres w informacji PIT-11, w sytuacji gdy pracownik ostatni przychód otrzymał w październiku 2009 r. i zwolnił się z pracy z dniem 1 listopada 2009 r. (za ten dzień nie otrzymał wynagrodzenia)?

W objaśnieniach zawartych w informacji PIT-11 nie określono szczegółowych wskazówek pozwalających ustalić zasady, którymi należy się kierować, oznaczając początek i koniec okresu objętego tą informacją. Stąd też należy w tym względzie kierować się jej nazwą. Skoro PIT-11 jest informacją o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy za okres od (dzień-miesiąc-rok) do (dzień-miesiąc-rok), to należy przyjąć, iż początkowa i końcowa data tej informacji powinna być związana przede wszystkim z okresem potrącania zaliczek. Nie musi się ona pokrywać z okresem zatrudnienia pracownika. Jeżeli więc pracownik zwolnił się z pracy z dniem 1 listopada 2009 r. i za ten dzień nie otrzymał wynagrodzenia, datą końcową informacji jest dzień 31 października 2009 r. W listopadzie 2009 r. pracownik nie uzyskał bowiem żadnych przychodów ze stosunku pracy.

7) Kiedy do informacji PIT-11 dołącza się załącznik PIT-R?

W informacji PIT-R płatnicy obowiązani są wykazywać wypłacone podatnikowi kwoty z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich. Obowiązek sporządzenia tej informacji pojawia się wtedy, gdy płatnik wypłacał w trakcie roku przychody tego rodzaju. W zależności od okoliczności, w jakiej zostały one wypłacone, PIT-R stanowi samodzielną informację bądź też załącznik do informacji PIT-11. Samodzielną informację stanowi wtedy, gdy płatnik wypłacał osobie fizycznej w roku podatkowym wyłącznie należności z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich i należności te nie przekroczyły kwot wolnych od podatku. W pozostałych sytuacjach PIT-R stanowi załącznik do informacji PIT-11.

8) Jaki adres podatnika płatnik powinien wpisać w informacji PIT-11?

Wątpliwości płatnika związane z prawidłowym oznaczeniem adresu w informacji rocznej mogą pojawić się np. w sytuacji:

a) zmiany miejsca zamieszkania przez podatnika,

b) posiadania przez podatnika różnych adresów zamieszkania i zameldowania.

Informacja roczna umożliwia urzędowi skarbowemu kontrolowanie poprawności składanych przez podatników zeznań rocznych. Z tego względu powinna być przesłana przez płatnika do tego urzędu, w którym podatnik zobowiązany jest złożyć zeznanie. Skoro urzędem właściwym do złożenia zeznania przez podatnika jest urząd właściwy na dzień 31 grudnia danego roku podatkowego, adres posiadany przez podatnika w tym dniu powinien być wpisany w informacji rocznej. Przykładowo jeżeli pracownik zmienił miejsce zamieszkania w dniu 31 stycznia 2010 r., zakład pracy powinien w informacji PIT-11 za 2009 r. wpisać adres zamieszkania tego pracownika w dniu 31 grudnia 2009 r.

Według tych samych zasad rozstrzygać należy wątpliwości związane z posiadaniem przez podatnika dwóch miejsc pobytu lub różnych adresów zamieszkania i zameldowania. Skoro kryterium decydującym jest miejsce zamieszkania podatnika, a nie np. miejsce zameldowania (stałe lub tymczasowe), to w informacji rocznej należy wskazać adres zamieszkania.

9) Czy wartość świadczeń przyznanych pracownikom z ZFŚS podlegających opodatkowaniu należy traktować jako przychody ze stosunku pracy i wykazać w wierszu 1 części E informacji PIT-11? Czy świadczenia te są przychodami z innych źródeł podlegającymi wykazaniu w wierszu 10 części E tego formularza?

Wartość świadczeń przyznanych pracownikom ze środków ZFŚS w części podlegającej opodatkowaniu należy wykazać wraz z innymi przychodami ze stosunku pracy w wierszu 1 części E formularza PIT-11.

Przychody ze stosunku pracy ustawodawca określił w art. 12 ust. 1 updof. Z treści tego przepisu wynika, że do tej kategorii przychodów zalicza się:

wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń oraz niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona,
świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zakres tych przychodów obejmuje zatem wszelkie wypłaty i świadczenia, których podstawę realizacji stanowi istniejący stosunek pracy łączący płatnika i podatnika. Wskazane kryterium spełniają świadczenia przyznawane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Jak stanowi art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.), osobami uprawnionymi do uzyskania pomocy finansowanej z tego Funduszu zarządzanego przez pracodawcę są w szczególności pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści będący byłymi pracownikami i ich rodziny. Inne osoby mogą mieć prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu tylko, gdy pracodawca przyzna im to prawo w regulaminie określającym zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu.

Oznacza to, że do celów podatkowych wartość świadczeń przyznanych pracownikom z ZFŚS należy uznać za przychody ze stosunku pracy. Trzeba jednak pamiętać, że opodatkowaniu i ujęciu w informacji PIT-11 będzie podlegać tylko część tych świadczeń nieobjęta zwolnieniem od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 updof.